"Όλα άρχισαν τυπικά εκείνο το πρωινό της Παρασκευής στα τέλη Σεπτεμβρίου. Ουσιαστικά όλα είχαν αρχίσει από μήνες, έτη, αιώνες, χιλιετίες πιο πριν και τίποτα δεν έδειχνε ότι θα τέλειωναν ποτέ." Αυτή είναι η αρχή του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου του Βασίλη Παπαθεοδώρου, "Οι Εννέα Καίσαρες" και στην πορεία της εξέλιξης της ιστορίας καταλαβαίνεις την προοικονομία. Η ιστορία είναι σύγχρονη. Οι ήρωες της είναι έφηβοι, ο Μιχάλης, ο Αντρέας, η Νίκη, ο Βαγγέλης, ο Σάκης, μαθητές δυο γειτονικών σχολείων. Τους ενώνουν και τους χωρίζουν πολλά και το στοίχημα της συγκεκριμένης σχολικής χρονιάς είναι να καταφέρουν να εστιάσουν σε αυτά που τους ενώνουν. Βλέπετε πρόκειται για μαθητές ενός δημόσιου κι ενός ιδιωτικού σχολείου, οι οποίοι, με αφορμή έναν διαδικτυακό διαγωνισμό, καλούνται να συγκροτήσουν μεικτές ομάδες εργασίας και να συνεργαστούν. Τα περίεργα περιστατικά που συμβαίνουν θέτοντας σε κίνδυνο ακόμα και τις ζωές μαθητών των δύο σχολείων, υφαίνουν την πλοκή ενός μυθιστορήματος με πολύ μυστήριο, δράση και πολλούς πιθανούς ύποπτους. Ο Μιχάλης, ένας έξυπνος και παρατηρητικός μαθητής του ιδιωτικού σχολείου, με τη βοήθεια του φίλου του Αντρέα και της ξαδέρφης του Νίκης, μαθήτριας του δημόσιου σχολείου, θα προσπαθήσουν να διαλευκάνουν την υπόθεση, παρ’ όλες τις προσπάθειες του Διευθυντή του Κολεγίου να συγκαλύψει την υπόθεση προκειμένου να μην αμαυρωθεί η φήμη του σχολείου του.

Στάσεις, συμπεριφορές, αντιλήψεις, χαρακτήρες μαθητών και καθηγητών ξεδιπλώνονται στις σελίδες του βιβλίου, ενώ ο αναγνώστης δεν δυσκολεύεται να κάνει συνειρμούς και ταυτίσεις με πρόσωπα και καταστάσεις της καθημερινότητάς του, πέρα από την αστυνομική πλοκή. Η χρήση νέων τεχνολογιών με όλα τα ωφέλη αλλά και τους κινδύνους που εμπεριέχει, δε λείπει. Τα όρια του που σταματάει ένα παιχνίδι και που αρχίζει η πραγματικότητα περιπλέκονται στα μάτια όχι μόνο των παιδιών, αλλά και των δασκάλων τους. Ο πιθανός δράστης μπορεί να είναι ο καθένας, αν βέβαια αποδειχτεί ότι υπάρχει έγκλημα. Τα πάθη των ανθρώπων κοινά ανά τους αιώνες, η Ρωμαϊκή Ιστορία ξαναζωντανεύει με αφορμή ένα CD-Rom και Εννέα Καίσαρες εισβάλουν στη ζωή τους.

"Καλοδουλεμένο" τόσο ως προς την πλοκή, όσο και ως προς τους χαρακτήρες, το μυθιστόρημα του Βασίλη Παπαθεοδώρου. Κερδίζει τον αναγνώστη με το ανεπιτήδευτο ύφος και το κείμενο που ρέει, δίχως να σε κουράσει στιγμή. Εν τέλει το μυστήριο σε ιντριγκάρει να μάθεις ποιος ή ποιοι κρύβονται πίσω από τα καθόλου τυχαία περιστατικά, καθώς η πετυχημένη συνταγή "όλοι είναι ένοχοι μέχρι να αποδειχτεί η αθωότητά τους" θριαμβεύει και καθηλώνει. Ξεχάστηκα τόσο διαβάζοντάς το σε ένα ταξίδι με τρένο, που παραλίγο να μην κατέβω στον προορισμό μου! Το συστήνουμε ανεπιφύλακτα για νέους και όχι μόνο, αναγνώστες.

Μαίρη Μπιρμπίλη

Επιτέλους, οι 10 μικροί νέγροι σε εφηβικό μυθιστόρημα! Κι όχι μόνο για εφήβους!!!!! Από τα πολύ καλά αστυνομικά βιβλία, αν και σχετικά απλό σε δομή και ανάλυση λόγω του κοινού στο οποίο απευθύνεται, όμως με τίποτα δε στερείται σε ανατροπές, κλειστοφοβική ατμόσφαιρα και απορίες κλασικού whodunit!!! Ποιος κάνει όλες αυτές τις δολιοφθορές; Γιατί ακολουθεί τη διαδοχή των εννέα ρωμαίων αυτοκρατόρων; Κλοπή ταμείου, φωτιά στην αίθουσα των υπολογιστών, καταδίωξη των ξένων μαθητών.... Δώστε προσοχή στο 4ο κεφάλαιο!!!! Ανατρεπτικότατο, καθόλου βαρετό, καθόλου παιδιάστικο, με νοήματα και σημασίες. Τι κακό επιφέρουν τα video-games στην ψυχολογία των παιδιών κι σε ποιο σημείο μπορούν να οδηγήσουν το μυαλό ενός παιδιού που δεν συνεργάζεται αρμονικά με τους γονείς του. Η ρωμαϊκή ιστορία με απλά λόγια και πώς προσαρμόζεται αυτή στις διαστροφές ενός εφηβικού μυαλού. Τα παιδιά των δύο σχολείων ζουν, σκέφτονται, κάνουν πράγματα της ηλικίας τους (είναι απίστευτος ο βαθμός που εντρυφεί ο συγγραφέας στον μικρόκοσμο των σημερινών εφήβων) και φτάνουμε στο τελευταίο κεφάλαιο, στον τελευταίο αυτοκράτορα. Ποιος είναι το θύμα; Και πώς θα χτυπήσει ο κρυφός αντίπαλος; ΟΚ το ομολογώ, έχω δύο μικρές αντιρρησούλες: τα μηνύματα στο κινητό έρχονται πάντα με νούμερο, ποτέ δεν έχω διαβάσει μήνυμα και ο αποστολέας να έχει απόκρυψη (τουλάχιστον από κινητό σε κινητό) και δεύτερον στις τελευταίες σκηνές του έργου η Νίκη, που ξέχασε το κινητό της στην αίθουσα επάνω και το τηλέφωνο του φύλακα ήταν κομμένο βγήκε και κάλεσε την αστυνομία από καρτοτηλέφωνο (λίίίγο δύσκολο, γιατί τα μοντέρνα παιδιά αν έχουν κινητά δεν καταδέχονται να κουβαλάνε τηλεκάρτες). Ασήμαντες λεπτομέρειες ενός γέρο-γκρινιάρη και σε καμία περίπτωση μην επηρεαστείτε από αυτές. Το βιβλίο τα σπάει, θα περάσετε πολύ καλά, ίσως και να ξενυχτήσετε ώσπου να βρεθεί η λύση του μυστηρίου.

Πάνος Τουρλής

Αξιαγάπητο και, προπάντων, μοντέρνο μυθιστόρημα, γραμμένο με προσοχή, με φροντίδα και με κομψότητα. Και, φυσικά, με μπόλικο χιούμορ, ανάλαφρο σαν πούπουλο. Η γνώση, λοιπόν, και το κυνήγι της. Αλλά και η άμιλλα. Προς Θεού, η υγιής άμιλλα, αυτό το ξέρουμε από το νηπιαγωγείο. Το εφαρμόζουμε όμως, ή είναι απλώς λεκτικό σχήμα; Μήπως η ανταγωνιστικότητα, όταν ξεπεράσει τα όρια, μετατρέπεται σε εχθρότητα; Μήπως το κυνήγι της διάκρισης, της πρωτιάς, ακόμα και της δόξας, που δεν είναι πάντοτε μετρήσιμο αγαθό, μπορεί να αλλοιώσει χαρακτήρες και να τους κάνει ανεπιθύμητους; Ποιος κάνει κουμάντο στις φιλοδοξίες των μαθητών; Άραγε, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Και τη μονοσταυρία; Τι ακριβώς είναι το Ίντερνετ; Πέλαγο βαθύ ή πέλαγο ρηχό; Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου, συντονισμένος απόλυτα με την επικρατούσα ιδεολογία της πληροφορικής/τεχνολογίας και, ταυτόχρονα, πομπός αισιόδοξων μηνυμάτων, έχει φτιάξει μια έξυπνη ιστορία, που διαβάζεται από μικρούς και μεγάλους με το ίδιο ενδιαφέρον. Θα τολμούσα να ισχυριστώ ότι, κυρίως από μεγάλους γιατί, δεν ωφελεί να κρυβόμαστε. «το μόνο που μισώ στους νέους, είναι ότι δεν είμαι νέος». Δικό μου; Σιγά που είναι δικό μου. Του Mark Twain είναι, και αποδεικνύει, με άφθαστης ωραιότητας σαρκασμό, την σκληρότερη, πιθανόν, αλήθεια της ζωής. Οι χαρακτήρες του Παπαθεοδώρου είναι γήινοι -κάντε μια βόλτα σε οποιοδήποτε σχολείο και θα τους συναντήσετε μπροστά σας. Καθένας με τις ιδιαιτερότητές του, καθένας με τις αντιφάσεις του- σαν αρχάριοι χορευτές σε στρώμα πάγου. Εκτός από την ιστορία, σε ενθουσιάζει και ο πληθωρικός διάλογος όπως, ακόμα, και οι συνεχείς εκπλήξεις. Σαν να ανοίγεις Κινέζικα κουτιά. Το ένα σε οδηγεί στο επόμενο, και πάει λέγοντας. Μέρες που έρχονται, και καθώς το βιβλίο διευρύνει τους ορίζοντες, βυθιστείτε στο μυθικό ρεαλισμό του Βασίλη Παπαθεοδώρου, που θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί και ρεαλιστικός μύθος, και αφήστε τα πλήκτρα του να σας ταξιδέψουν σε σχολικές αυλές ξέχειλες από της περιπέτειας. Άμα δε χρησιμοποιήσετε και τα δικά σας πλήκτρα, το ταξίδι θα γίνει πιο εντυπωσιακό, γνωστού όντος πως, «το ένα πλήκτρο νίβει τ’ άλλο και τα δυο το πρόσωπο».

Ανδρέας Κούνιος

Μια γειτονιά, δύο σχολεία. Ένα ιδιωτικό κι ένα δημόσιο. Τους μαθητές τους δεν τους χωρίζει μόνο ένας δρόμος αλλά ένας κόσμος ολόκληρος. Δυστυχώς δίνουν περισσότερη σημασία σε αυτά που τους χωρίζουν παρά σε αυτά που τους ενώνουν. Συχνά οι καθηγητές των σχολείων αυτών απλώνουν γέφυρες χωρίς όμως μέχρι τώρα να έχουν καταφέρει έστω και το παραμικρό βήμα προσέγγισης. Αυτή την φορά όμως οι καθηγητές προτείνουν κάτι που ενδιαφέρει πραγματικά τα παιδιά των δύο σχολείων. Θα χωριστούν σε μεικτές ομάδες, με παιδιά κι απ' τα δυο σχολεία. Κάθε ομάδα θα συλλέξει στοιχεία απ' το ίντερνετ, θα μοιραστεί κάποια από αυτά με τις άλλες ομάδες και τέλος θα τα παρουσιάσει σε μία εργασία. Σκοπός; Να μάθουν οι μαθητές να μοιράζονται, να συνεργάζονται, να χαίρεται ο καθένας αυτό που έχει και να μην φθονεί ή ζηλεύει τον άλλο. Να χρησιμοποιήσουν όλες τις δυνατότητες και ευκολίες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες, να γνωριστούν μεταξύ τους, και να δεθούν αν μη τι άλλο έχοντας σαν στόχο τους μια πιθανή βράβευση στον Διεθνή Διαγωνισμό "Ίντερνετ κι Εκπαίδευση". Οι ομάδες φτιάχνονται, το θέμα "Ρωμαϊκή Ιστορία" επιλέγεται, και τα πρώτα σχόλια γράφονται στο ειδικό για το θέμα φόρουμ του σχολείου. Ξαφνικά όμως, κάποια χρήματα εξαφανίζονται μυστηριωδώς, ένας μαθητής δηλητηριάζεται, και αυτά είναι μόνο η αρχή. Κατά παράξενο τρόπο όλα αποκτούν σχέση με τη Ρωμαϊκή Ιστορία. Είναι συμπτώσεις ή κάποιος παίζει βρώμικο παιχνίδι;

Οι Εννέα Καίσαρες είναι ένα βιβλίο που σε κερδίζει απ' τις πρώτες γραμμές του. Έχει ρυθμό έντονο, έχει αγωνία που δε σε αφήνει να το αφήσεις απ' τα χέρια σου, έχει ήρωες καθημερινά παιδιά με ταλέντα κι αδυναμίες, με συναισθήματα, γνώσεις και απόψεις. Είναι ένα βιβλίο που θίγει το θέμα του ρατσισμού, την εξάρτηση από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το πώς μπορούν να κάνουν ένα παιδί να παρασυρθεί μεταφέροντας την βία που έχουν στην πραγματική και αληθινή ζωή. Μας λέει επίσης για το πώς και το πόσο τα θέλω των γονιών επηρεάζουν τις ψυχές των παιδιών τους. Είναι ένα βιβλίο που σκιαγραφεί έντονα το ότι το κάθε σχολείο είναι και μια μικρογραφία της κοινωνίας. Υπάρχουν οι ευαίσθητοι, οι αδίστακτοι, οι προικισμένοι, οι ταλαιπωρημένοι και οι αδιάφοροι.

Στους Εννέα Καίσαρες ο ενήλικος γοητεύεται βλέποντας μέσα απ' τις γραμμές του βιβλίου του Βασίλη Παπαθεοδώρου το πως πιθανότατα ήταν στην εφηβεία τους οι ενήλικες που συναντά σήμερα αλλά δεν τους γνώριζε όταν ήταν έφηβοι. Τον έφηβο αναγνώστη τον μαγεύει το ότι ένας συγγραφέας είναι τόσο μέσα στον παλμό, τη ζωή και τις συνήθειες των εφήβων. Το σίγουρο είναι πως και τους δύο τους συνεπαίρνει το γρήγορο γεμάτο ανατροπές και αγωνία νεανικό αστυνομικό μυθιστόρημα.

Ολυμπία Κατσένη

Ένα ιδιωτικό σχολείο, ένα δημόσιο, ένας διαγωνισμός, ένα ταμείο που χάθηκε μυστηριωδώς, μία εργασία για το μάθημα της ιστορίας, εννέα καίσαρες και πολλές θεωρίες συνομωσίας. Ο Μιχάλης, ο Αντρέας και η Νίκη βρίσκονται στα ίχνη των εννέα καισάρων. Ένα σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα για τις δύο όψεις που έχουν όλα τα πράγματα.

Ελένη Κατσαμά

Το βιβλίο αυτό έχει πρωτότυπο θέμα, ανήκει σε ένα είδος της ελληνικής λογοτεχνίας ελάχιστα ανεπτυγμένο (μέχρι στιγμής) για εφηβικό κοινό, με πλοκή που συναρπάζει τόσο, ώστε να αναγκάζει τον αναγνώστη να διαβάσει το βιβλίο μονομιάς, και σύγχρονη ματιά που έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο συγγραφέας είναι νέος, πρωτοεμφανιζόμενος στο χώρο της λογοτεχνίας για νέους. Tο βιβλίο συνδυάζει το σκηνικό ή, εάν θέλετε, το πλαίσιο μιας ιστορίας σχολικής που αξιοποιεί όμως κατα κόρον τα σύγχρονα ενδιαφέροντα των νέων για το διαδίκτυο, τα chatrooms, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα κινητά, με μια πλοκή γεμάτη σασπένς που μας παραπέμπει στο αστυνομικό μυθιστόρημα.

Πιο συγκεκριμένα, δύο σχολεία της Aθήνας, ένα δημόσιο και ένα ιδιωτικό, αποφασίζουν, ακριβώς για να σπάσουν οι κοινωνικοί και οικονομικοί διαχωρισμοί μεταξύ τους, να ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα γραπτών εργασιών στα διάφορα μαθήματα. Tο πρόγραμμα αυτό προϋποθέτει, ή μάλλον σκοπός του είναι, η κάθε ομάδα να αποτελείται από μαθητές και του δημόσιου και του ιδιωτικού σχολείου οι οποίοι να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για τη συλλογή πληροφοριών.

Περίεργα γεγονότα όμως αρχίζουν να συμβαίνουν στους μαθητές που έχουν επιλέξει το μάθημα της Pωμαϊκής Iστορίας. Στην πρώτη ομάδα ένα από τα μέλη της χάνει(;) χρήματα των συμμαθητών του, στη δεύτερη ομάδα ένας μαθητής δηλητηριάζεται, στην τρίτη ομάδα άλλος μαθητής παρά τρίχα γλιτώνει το θάνατο από τροχαίο ατύχημα καθώς τα φρένα της μοτοσυκλέτας του δεν πιάνουν κ.λ.π. Tο ακόμη πιο παράδοξο είναι ότι κάθε φορά που συμβαίνει ένα ατύχημα, εμφανίζεται στη σελίδα με τα e-mail που έχει ανοιχθεί για την άμεση επικοινωνία των μαθητών ένα ανυπόγραφο σχόλιο που κανείς δεν το προσέχει, εκτός από το Mιχάλη: «ο Aύγουστος καταχράστηκε το δημόσιο ταμείο», «ο Tιβέριος δηλητηρίασε όλους τους επιφανείς αντιπάλους του», «ο Kαλιγούλας κατέστρεφε τα άρματα των αντιπάλων του στις αρματοδρομίες» κ.λπ. Σχόλια που αντιστοιχούν στις καταστροφές που συμβαίνουν. Έτσι μέσα από τις υποψίες του Mιχάλη και της ομάδας του, ο αναγνώστης βλέπει τη συνεργασία των μαθητών να μεταμορφώνεται σε έναν εφιάλτη όπου ύποπτοι είναι όλοι και όπου, ακόμη χειρότερα, πρέπει να ανακαλυφθεί εγκαίρως ποιός είναι ο επόμενος Kαίσαρας που θα εμπνεύσει τον μανιακό. H σασπένς είναι στημένη αριστοτεχνικά, είναι προφανές ότι ο Παπαθεοδώρου έχει θητεύσει στο αστυνομικό μυθιστόρημα της Άγκαθα Kρίστι-, ο αναγνώστης σχεδόν σε κάθε κεφάλαιο καθοδηγείται ώστε να υποπτευθεί άλλον από τους μαθητές ως ένοχο. Aπό την άλλη, η εθελοτυφλία του διευθυντή του ιδιωτικού που για να μη δυσφημισθεί το σχολείο δεν διανοείται να συζητήσει καν ότι τα συμβάντα αυτά είναι προσχεδιασμένα, περισσότερο παραπέμπει στην ψυχρή, κάποτε κυνική έκθεση των γεγονότων του Πολέμου της σοκολάτας και των άλλων βιβλίων του πολύ σημαντικού συγγραφέα εφηβικής λογοτεχνίας, Pόμπερτ Kόρμιερ.

Tο σύγκρυο, η εφιαλτική ατμόσφαιρα και το αστυνομικό μυστήριο αποτελούν τα συστατικά αυτού του πολύ επιτυχημένου βιβλίου, παρόλα αυτά δεν θέλω να μείνει η εντύπωση ότι το βιβλίο στερείται ιδεών: το μυθιστόρημα είναι πολυπρόσωπο, αν και οι χαρακτήρες αναπτύσσονται λίγο. Πίσω από αυτούς, όμως, μπορούμε να δούμε να στήνονται ανθρώπινες καταστάσεις που αφορούν τους νέους, τις φιλίες τους, τους ανταγωνισμούς τους, τους έρωτες τους, αλλά επίσης τις κοινωνικές σχέσεις και κάποτε τις ρατσιστικές αντιθέσεις.

Tο θέμα του ρατσισμού μπαίνει διακριτικά και χωρίς συμβουλευτικό τόνο με τον τελευταίο Kαίσαρα και το διωγμό των αλλοθρήσκων. Tο ύφος με το οποίο εκθέτει τα γεγονότα ο συγγραφέας είναι οικείο στο νεαρό αναγνώστη, η αμεσότητα και ο κυριολεκτικός τόνος είναι προσόντα του, η μεγάλη του ικανότητα όμως βρίσκεται στο να στήνει αστυνομικές πλοκές, να μπερδεύει τον αναγνώστη του και, τέλος, με μια διφορούμενη ανακούφιση, να τις οδηγεί στη λύση.

Μένη Κανατσούλη
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Εκπαίδευσης & Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία
του Πανεπιστημίου Αθηνών

Η κριτική δημοσιεύτηκε στο Ηλεκτρονικό Περιοδικό Κείμενα / Ιούνιος 2005,
του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Ένα σύγχρονο νεανικό μυθιστόρημα «θρίλερ» σε στυλ Άγκαθα Κρίστι. Αγωνία, μυστήριο και εφιαλτική ατμόσφαιρα μέχρι το τέλος είναι τα συστατικά της επιτυχίας του βιβλίου. Γρήγορος και άμεσος ο τρόπος γραφής του Βασίλη Παπαθεοδώρου σε γλώσσα και ύφος οικείο στα σύγχρονα νέα παιδιά και με μεγάλη ικανότητα στο στήσιμο αστυνομικής πλοκής. Η εκτεταμένη χρήση του κατά τα άλλα χρήσιμου διαδίκτυου έχει τις καλές και τις κακές της πλευρές.
Με φόντο ένα σχολικό σκηνικό, εργαλεία του τα εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα και το διαδίκτυο, πρωταγωνιστές μαθητές λυκείου δυο σχολείων, στήνει ο συγγραφέας ένα θρίλερ μυστηρίου, φωτίζοντας τις κακές πλευρές κάποιων ηλεκτρονικών παιχνιδιών προσομοίωσης που βασίζουν την εμπορική τους επιτυχία στη βία και στο έγκλημα. Όσο περισσότερη βία και αίμα τόσο πιο συναρπαστικά και δημοφιλή γίνονται αυτά με αποτέλεσμα να ελοχεύει ο κίνδυνος κάποια παιδιά να ταυτίζονται με τους ήρωες. Ταυτόχρονα, αλλά σε μειωμένη έκταση, ασχολείται με τους χαρακτήρες των μαθητών, τις φιλίες τους, τις σχέσεις τους και τον ανταγωνισμό τους. Κάποιες ιδέες ρατσισμού και ξενοφοβίας περνάει, αλλά διακριτικά, θα έλεγα, χωρίς να επεκταθεί ιδιαίτερα.
Το βιβλίο αυτό διαβάζεται και από νέα παιδιά αλλά και από μεγάλους και έχει σαν στόχο να τους προβληματίσει σαν κοινωνία για τους κινδύνους με τους οποίους έρχονται αντιμέτωπα τα σημερινά παιδιά κάνοντας ανεξέλεγκτη χρήση της μοντέρνας τεχνολογίας.

Κέλυ Κόβο-Ματαβία
Εικονογράφος-Μέλος

Εννέα Καίσαρες: ένα πρωτότυπο, σύγχρονο και συναρπαστικό μυθιστόρημα το οποίο συνδυάζει την περιπέτεια με μια καίρια και διεισδυτική κριτική της σύγχρονης τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Είναι μια πρωτότυπη και ευφυέστατη εφαρμογή του μοτίβου του δολοφόνου που ακολουθεί κάποιο σύστημα στον τρόπο που εκτελεί τα θύματά του, αν και σε μερικά σημεία δεν μου ήταν τόσο εύκολο να παρακολουθώ ποιος ανήκει σε ποια ομάδα ή ποιος αντιπαθεί ποιον και για ποιον λόγο. Πάντως πρόκειται για ένα τολμηρό και ευφυέστατο βιβλίο.

Ευγένιος Τριβιζάς
Συγγραφέας-Πρόεδρος Επιτροπής

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου είναι μια ιδιαίτερα ξεχωριστή και ενδιαφέρουσα περίπτωση στο χώρο της νεανικής λογοτεχνίας, με μικρή αλλά ιδιαίτερα αξιόλογη παρουσία στο χώρο της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας. Από το 1996 που πρωτοεμφανίστηκε έχει εκδώσει τέσσερα μόνο μυθιστορήματα. Τα δυο πρώτα μάλιστα ("Άλφα" και "Παράσταση" βραβεύτηκαν ή επαινέθηκαν από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά).

Οι Εννέα Καίσαρες (Καστανιώτης 2004) χαρακτηρίζονται για τη δροσιά της αφήγησης, την παιγνιώδη, μέχρι τρόμου, λογιοσύνη, τη θεματική, τη γλώσσα, τη φαντασία, στοιχεία που πατούν στέρεα σε μια αυστηρώς καθορισμένη ιστορικότητα που συνδυάζεται με ένα γνήσιο ρεαλισμό που κινείται στο χώρο της κοινωνικής παθογένειας. Οι Εννέα καίσαρες στηρίζονται θεματικά στη συνεργασία δύο σχολείων, ενός δημόσιου και ενός ιδιωτικού, για ένα διαγωνισμό με εργαλείο το διαδίκτυο. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να φανταστεί την τροπή που θα πάρει η ιστορία και τα παράξενα και μυστηριώδη γεγονότα που συμβαίνουν σε βάρος των μαθητών. Τελικά, το μυστήριο θα εξιχνιαστεί με την παρατηρητικότητα και την πρωτοβουλία ενός μαθητή και τη βοήθεια δύο άλλων, παρά τους κινδύνους που διατρέχουν. Πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με δράση, μυστήριο και πολύ σασπένς που στηρίζεται στη χρήση των υπολογιστών και των νέων τεχνολογιών. Ο αναγνώστης βρίσκεται μπροστά σε ένα πολυδύναμο παιχνίδι, στο οποίο όλοι είναι ύποπτοι και το οποίο στηρίζεται ανάμεσα στην αντίθεση ατομικό και συλλογικό, καλό και κακό, στο ρεαλισμό και στη φαντασία, στο μαθητικό καθήκον και στην εξιχνίαση όσων συμβαίνουν, στο λόγο και στις λεκτικές εικόνες.

Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό οι έφηβοι, θα χαρούν την όμορφη και καλογραμμένη ιστορία, θα απολαύσουν την πλοκή και θα καθηλωθούν από το σασπένς που με ιδιαίτερη ικανότητα ο συγγραφέας χειρίζεται μέσα από ένα παιχνίδι επικέντρωσης και αποπροσανατολισμού. Ο συγγραφέας δημιουργεί συνεχώς υπόπτους για όσα τεκταίνονται, δομεί ένα στέρεο έδαφος για να προβληθεί το γεγονός ότι κάποιος είναι ύποπτος, για να άρει ξαφνικά τις υποψίες από τον εκάστοτε ύποπτο, ωσότου με την τεχνική του απροσδόκητου αποκαλυφθεί ο δράστης όσων τεκταίνονται και τα οποία θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των συμμαθητών του. Πρόκειται επομένως για ένα υψηλό και αντιπροσωπευτικό δείγμα φορμουλαϊκού (αστυνομικού και περιπέτειας) μυθιστορήματος με αυστηρή δομή.

Η πλοκή, αν και ιδιαίτερα σύνθετη, είναι σαφής και σφικτοδεμένη. Η ιστορία κινείται ανάμεσα στην ιστορική πραγματικότητα, στη φαντασία που απαιτεί και η ίδια και η πλοκή, στην πραγματικότητα που βιώνουν οι ίδιοι οι έφηβοι και η οποία συντελεί, ώστε ο συγγραφέας να αποδώσει με ένα ιδιαίτερα προσεγμένο ρεαλισμό τις ψυχικές διακυμάνσεις των μυθιστορηματικών χαρακτήρων μέσα από ένα ευρύ φάσμα ψυχικών ποιοτήτων που κυμαίνονται από την εφηβική έλλειψη φόβου και ασυλλόγιστη γενναιότητα μέχρι τον τρόμο και τον πανικό, τις νοητικές διεργασίες και την εκάστοτε αναφυόμενη συλλογιστική πορεία, προκειμένου να εξιχνιάσουν ο πρωταγωνιστής και η ομάδα του την υπόθεση, να αποκαταστήσουν τη διασαλεμένη (σχολική) κοινωνική τάξη και να επιφέρουν την ασφάλεια, την ίδια στιγμή που είναι υποχρεωμένοι να ασχοληθούν και με τις μαθητικές εργασίες τους. Η ροή της αφήγησης (στο βαθμό που υπάρχει, επειδή η ιστορία εξελίσσεται κυρίως μέσα από το διάλογο και η έκταση των αμιγώς αφηγηματικών τμημάτων είναι περιορισμένη) καθώς προσδιορίζεται από ένα ψευδοημερολογιακό τύπο σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, γεγονός που δείχνει ότι η ιστορία αποτελεί αντικείμενο αφήγησης ενός εξωδιηγητικού αφηγητή, αποκτά μεγαλύτερη αντικειμενικότητα και πειστικότητα, η οποία αποτελεί και μια από τις μεγαλύτερες λογοτεχνικές αρετές του. Η χρήση τριτοπρόσωπης ημερολογιακής καταγραφής, η οποία δεν συνηθίζεται σε μη ελληνικά ημερολογιακού τύπου μυθιστορήματα, υπογραμμίζει το ενδιαφέρον του συγγραφέα-«αφηγητή» να παρακάμψει κάθε υποκειμενική θέαση των πραγμάτων και να μην αποτυπώσει το φαίνεσθαι αλλά το είναι, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που παρέχει η αστυνομική πλοκή της ιστορίας. Έτσι, ουσιαστικά παρατηρείται μέσα από τις φορμουλαϊκού τύπου ες τουναντίον των πραττομένων τροπές μια πορεία από το φαίνεσθαι στο είναι και ένας αγώνας αποκατάστασης της διασαλεμένης ηθικής τάξης των πραγμάτων. Πίσω από τα γεγονότα που συνθέτουν μια ενδιαφέρουσα πλοκή βλέπουμε να διαγράφεται άλλοτε λεπτομερέστερα, άλλοτε αδρομερώς, η ψυχοσύνθεση ενός ικανού αριθμού εφήβων που κατάγεται από ποικίλες κοινωνικές τάξεις ή από χώρες εκτός Ελλάδας και εργάζονται για ένα σκοπό, τις σπουδές τους με κίνητρο την υποτροφία.

Ήρωες και γεγονότα περιβάλλονται από την αχλύ του μυστηρίου και νομίζουμε ότι για ένα νέο σχετικά αλλά ικανότατο να χειριστεί λεπτά θέματα και να παίζει με σύνθετη πλοκή πεζογράφο, η σκηνογραφία και η σκηνοθεσία κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ο συγγραφέας παντρεύει με δεξιοτεχνία το φανταστικό με το ρεαλιστικό, το μυστήριο με την περιπέτεια, την τεχνολογία με την καλή ή την κακή χρήση της και περνά τα μηνύματά του χωρίς διδακτισμό και φωνασκίες για τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο, την επικίνδυνη μαγεία του. Η διαγραφή των χαρακτήρων είναι ιδιαίτερα δεξιοτεχνική και δύσκολα ξεχωρίζει κανείς τον πρωταγωνιστή και σφαιρικά αποδιδόμενο χαρακτήρα. Ο συγγραφέας-εξωκειμενικός και εξωδιηγητικός παντογνώστης αφηγητής παρακολουθεί «αθέατος» όλους τους χαρακτήρες του και αφήνει σταδιακά να αποκαλύπτονται οι ποιότητες του χαρακτήρα καθενός, καθώς ξεδιπλώνεται η ιστορία, η οποία διαρκώς και περιπλέκει το μυστήριο, μέχρι τις τελευταίες σελίδες, στις οποίες διατρέχει κίνδυνο η ζωή του ίδιου του πρωταγωνιστή και της ομάδας του, καθώς προσπαθούν να αποκαλύψουν τον ένοχο. Το απρόοπτο και η ες τουναντίον των πραττομένων τροπή, από τις πλέον σημαντικές αρετές του μυθιστορήματος, δονεί το συναισθηματικό κόσμο του αναγνώστη και διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του. Η αποκάλυψη, ως αριστοτελική κάθαρση, τελικά θα ανατρέψει κάθε προσδοκία και υπόθεση περί ενόχου, αφού τα εκάστοτε στοιχεία οδηγούσαν κάθε φορά και σε διαφορετικό ύποπτο, και θα επιφέρει τη λύση μέσα από μια κορύφωση περιπέτειας και μια συντομότατη αγγελική ρήση, καθώς στο μυαλό του πρωταγωνιστή εκτυλίσσονται ως κινηματογραφική ταινία σκηνές-λόγια που λέχθηκαν και άλλα που εικάζονται πλέον σε συσχετισμό με τα λεχθέντα.

Το μυθιστόρημα πίσω από την αστυνομική του πλοκή και τα ψήγματα επιστημονικής φαντασίας είναι βαθιά διαποτισμένο με τα οικουμενικά και πανανθρώπινα οράματα της αγάπης και του σεβασμού στην ανθρώπινη ζωή και στην αξιοπρέπεια. Η επιλογή του συγγραφέα-«αφηγητή» να παρακολουθήσει με πολύ συνοπτικό τρόπο την ιστορία των ρωμαίων αυτοκρατόρων με όλες τις ίντριγκές τους και τη βίαιη συμπεριφορά τους απέναντι σε ό,τι τους ενοχλούσε, αποβλέπει να επιφέρει πλήγμα στη βία. Η ιστορική πραγματικότητα συνείρεται με τη φαντασία, μετασχηματίζεται σε μυστήριο και περιπέτεια και αποκαλύπτει τους κινδύνους που εκπηγάζουν από τη χρήση επικίνδυνων ηλεκτρονικών παιχνιδιών και την άστοχη χρήση του διαδικτύου και συντελεί, ώστε να διαμορφωθεί ως προς το σκηνικό, την πλοκή, τη δομή, τη χαρακτηρολογία και τη θεματολογία, ένα μυθιστόρημα αντιπροσωπευτικό στο είδος του φορμουλαϊκού μυθιστορήματος, ακόμα και αν ως όρος ο τύπος αυτού του μυθιστορήματος είναι άγνωστος ακόμα στην Ελλάδα ούτε έχει μελετηθεί. Η όλη πραγμάτευση του θέματος αποτελεί μια κατακραυγή εναντίον παρεμφερών παιχνιδιών που μπορούν να επηρεάσουν τους νέους και να τους οδηγήσουν να αναπτύξουν αντικοινωνική συμπεριφορά.

Εν κατακλείδι, οι Εννέα Καίσαρες είναι ένα πολυσέλιδο και πολυπρόσωπο μυθιστόρημα με άρτια λογοτεχνική διάρθρωση και με προσεκτικά επιλεγμένα αφηγηματικά μέσα που καταγράφει νατουραλιστικά τη σχολική ζωή δύο τάξεων ενός ιδιωτικού και ενός δημόσιου σχολείου που συνεργάζονται για την εκτέλεση ενός προγράμματος, χαρτογραφεί συμπεριφορές, καταγράφει πάθη που συνδέονται με χαρακτηριστικά ρωμαίων αυτοκρατόρων και τηρεί έμμεσα κριτική στάση για τη χρήση του διαδικτύου.

Από τις σημειώσεις του καθηγητή κου Γ. Παπαντωνάκη

Οι μαθητές δύο σχολείων της Αθήνας, ενός δημοσίου και ενός ιδιωτικού, συνεργάζονται σε ένα διασχολικό πρόγραμμα για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. H κάθε ομάδα δουλεύει, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά της, σε κάποιο μάθημα, και κάποια παιδιά επιλέγουν τη Ρωμαϊκή Ιστορία. H εργασία των μαθητών καταλήγει να γίνεται παιχνίδι και μάλιστα πολύ επικίνδυνο αφού μέσω της σχολικής εργασίας ένας από αυτούς αποφασίζει να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του με άλλους συμμαθητές. Ο άγνωστος X έχει μεγάλη εμπειρία στα video games και ξέρει πώς να πολεμήσει τους αντιπάλους του!
Οι Εννέα Καίσαρες είναι ένα σύγχρονο και συναρπαστικό μυθιστόρημα που φωτίζει τις κακές πλευρές των παιχνιδιών στρατηγικής και ρόλων που τόσο αγαπούν οι νέοι.

Με άμεσο και παραστατικό ύφος, ο συγγραφέας της ιστορίας Βασίλης Παπαθεοδώρου και οι ήρωές του, με ζωντάνια κεντρίζουν την περιέργειά μας, ακολουθώντας τους δρόμους της τεχνολογίας.

Θανάσης Πολυμένης

«Ένα σύγχρονο μυθιστόρημα με... μπόλικη τεχνολογία. Ο συγγραφέας προβληματίζεται για τη φωτεινή και τη σκοτεινή πλευρά της. Λέει τα πράγματα με τ' όνομά τους: Κάποια παιχνίδια είναι δυστυχώς έτσι και χειρότερα, αλλά και κάποιες καταστάσεις είναι- συγγραφική αδεία- κάπως τραβηγμένες. Δεν είναι κακό αυτό. Στον -όχι και τόσο αθώο κόσμο μας, τα παιδιά, και όλοι, καλύτερα να είμαστε υποψιασμένοι...»

Μαρία Φωτακέλη
Ένθετο «ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ», της εφημερίδας «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», Ιούλιος 2004

Πρόσκληση στην αρχαία Ρώμη...
μέσω Ίντερνετ

Όσοι έχουν πάθος με τους υπολογιστές, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το Διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες αναμφίβολα θα απολαύσουν αυτό το καλογραμμένο και χορταστικό βιβλίο με την πλούσια σε δράση, μυστήριο και ανατροπές αστυνομική πλοκή. Δύο γειτονικά ανταγωνιστικά σχολεία, ένα κολέγιο και ένα δημόσιο λύκειο, αποφασίζουν να συνεργαστούν για να πάρουν μέρος σε ένα διεθνή διαγωνισμό με θέμα «Ίντερνετ και εκπαίδευση». Όταν όμως τα παιδιά επιλέγουν το θέμα τους και ξεκινά η περιπλάνηση στη Ρωμαϊκή Ιστορία, αρχίζουν να συμβαίνουν στους μαθητές κάποια ανεξήγητα περιστατικά που, όπως αποδεικνύεται, κάθε άλλο παρά συμπτωματικά είναι. Ο Μιχάλης, με την οξυδέρκεια και τις ιστορικές γνώσεις του, αλλά και με τη βοήθεια των άλλων δύο μελών της ομάδας του, του Αντρέα και της Νίκης, θα προσπαθήσει να λύσει το γρίφο. Μπλέκεται έτσι σε μια περιπέτεια με πολλά απρόοπτα και συνεχείς εναλλαγές των υπόπτων. Ο μικρόκοσμος του σχολικού περιβάλλοντος καθρεφτίζει πειστικά τη σύγχρονη κοινωνία, με όλες τις κοινωνικές ανισότητες και τις αδικίες της, αλλά και το ραγδαία μεταβαλλόμενο νέο πολυπολιτισμικό προφίλ της, μέσα από μια πολυπρόσωπη πινακοθήκη αληθινών και ρεαλιστικά δοσμένων χαρακτήρων. Ο συγγραφέας μιλάει σίγουρα τη γλώσσα των σημερινών νέων και με τη γλώσσα αυτή αφηγείται την ιστορία του, ευτυχώς χωρίς άκομψες υπερβολές και ακρότητες, διανθίζοντάς την με τις σωστές δόσεις διακριτικού χιούμορ- στοιχείου πολύ βασικού για βιβλίο που απευθύνεται στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα. Μοναδικό ίσως μειονέκτημα είναι οι πολυάριθμοι χαρακτήρες (που αναγκάζουν τον αναγνώστη να ανατρέχει συχνά στις αρχικές σελίδες για να θυμηθεί ποιος είναι ποιος). Το βιβλίο πάντως είναι δίχως αμφιβολία απ’ αυτά που διαβάζονται μονορούφι ως την τελευταία σελίδα.