Τι κοινό μπορεί να έχουν ένα άλογο στην Ολυμπία το 512 π.Χ., ένας σκύλος στην Αλάσκα το 1912, ένα περιστέρι στη Γαλλία το 1918 και μία αγελάδα στη Γερμανία το 2011; Είναι οι πρωταγωνιστές της σειράς βιβλίων “Απρόσμενοι φίλοι” των Εκδόσεων Καστανιώτης. Σε αυτή, ο πολυγραφότατος Βασίλης Παπαθεοδώρου επιλέγει πραγματικές ιστορίες, άγνωστες στο ευρύ κοινό και τις μεταγράφει σε λογοτεχνικά κείμενα κατάλληλα για μικρούς αναγνώστες, συνοδευόμενα αρμονικά από τις πανέμορφες και ιδιαιτέρως ατμοσφαιρικές εικόνες της Λίλα Καλογέρη.

Κάθε βιβλίο αποτελεί ένα ταξίδι σε μια αλλιώτικη και μακρινή από εμάς εποχή, ενώ τα συναισθήματα των ηρώων σκιαγραφούνται με τρόπο τόσο γλαφυρό, ώστε πραγματικά να συναισθάνεσαι τον φόβο του Σεπάλα για να περάσουν τη λίμνη που σπάει πίσω τους, την απογοήτευση του Φειδώλα όταν πέφτει από το άλογό του και την απελπισία των εγκλωβισμένων στρατιωτών σε ένα χαράκωμα του Α’ Π.Π.

Σε όλα τα βιβλία υπάρχουν περιστατικά που κρατάς την ανάσα σου μέχρι να δεις τι συμβαίνει. Αλλά δεν είναι αυτή η αρετή τους. Πρόκειται είναι ιστορίες ηρωισμού, ιστορίες που δίνουν μαθήματα ζωής στα παιδιά και που διδάσκουν την αφοσίωση, την επιμονή, τη γενναιότητα, τη φιλία, την αξία της ευθύνης, την ευγνωμοσύνη…

Στο τέλος του διηγήματος παρουσιάζεται συνοπτικά η πραγματική ιστορία του πρωταγωνιστή του, καθώς και ορισμένα χρήσιμα εγκυκλοπαιδικά στοιχεία που σχετίζονται με αυτό. Ο γιος μου, που είναι σχεδόν 3,5, ξεχώρισε τον Τόγκο, ενώ εγώ τη Σερ Αμί, που πραγματεύεται με εξαιρετικό τρόπο το θέμα του πολέμου.

Σε ένα μικρό χωριό της Αλάσκα το 1925 έχει ξεσπάσει πανδημία διφθερίτιδας. Τα φάρμακα τελειώνουν και ο μόνος τρόπος ανεφοδιασμού είναι με την αξιοποίηση των έλκηθρων. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής θα καλύψει ο Έρικ Φαλάρντα, με σκύλο-αρχηγό τον Τόγκο. Μέσα σε εξαιρετικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες, θα ταξιδέψουν για να φέρουν το πολύτιμο φάρμακο, ώστε να σωθούν οι συμπολίτες τους. Παρά τις δυσκολίες, ο Τόγκο θα τους καθοδηγήσει σωστά, ακόμη και όταν ο Φαλάρντα δεν μπορούσε καν να προσανατολιστεί εξαιτίας της πυκνής χιονόπτωσης.

Η ιστορία του Τόγκο συμπληρώνεται στο τέλος με πληροφορίες για τους Πόλους της Γης, το πρόβλημα της ανόδου της θερμοκρασίας και την εναλλαγή ημέρας και νύχτας στα πιο απομακρυσμένα σημεία του πλανήτη μας.

Ιουλία Βαϊοπούλου

Βιβλία γνώσεων υψηλής αισθητικής

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου, γνωστός για τα αιχμηρά μυθιστορήματά του για νέους ενηλίκους, προσεγγίζει τα παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού και τους προτείνει μια νέα σειρά βιβλίων με τίτλο Απρόσμενοι φίλοι (εικ. Λίλα Καλογερή, εκδ. Καστανιώτη). Οι απρόσμενοι φίλοι είναι τα ζώα, οι φίλοι του ανθρώπου που σε πολλές περιστάσεις τον βοηθούν. Η ιδέα που ενορχηστρώνει το περιεχόμενο της σειράς είναι η ακόλουθη: αφετηρία είναι ένα πραγματικό γεγονός που έχει καταγραφεί και στο οποίο πρωταγωνίστησε ένα ζώο σε κάποια δύσκολη για τον άνθρωπο κατάσταση, η αναδιήγησή του από τον συγγραφέα και τέλος ενδιαφέρουσες πληροφορίες που αφορούν τη συγκεκριμένη ιστορία. Διαβάζουμε στα δυο πρώτα τομίδια για τον Τόγκο, το σκυλί των πάγων που έσωσε ένα απομακρυσμένο χωρίο στην Αλάσκα μεταφέροντας φάρμακα, για την Αύρα, το άλογο ολυμπιονίκης που τερμάτισε στους 67^ους ολυμπιακούς αγώνες του 512 π.Χ. χωρίς τον αναβάτη του. Το νέο βιβλίο της σειράς, Σερ Αμί, το περιστέρι του πολέμου, αναφέρεται σε ένα περιστατικό που συνέβη το 1918 στα χαρακώματα του Α’ΠΠ. Το εκπαιδευμένο περιστέρι, αν και πληγωμένο, μετέφερε το μήνυμα απόγνωσης των αποκλεισμένων Αμερικάνων στρατιωτών και βοήθησε στη σωτηρία τους. Ο Παπαθεοδώρου αφήνει τον αναγνώστη να τον κατασκοπεύσει και να δει πώς μεταγράφεται ένα δημοσιογραφικό κείμενο σε λογοτεχνικό, ζήτημα που αποτελεί και τον πυρήνα της δημιουργικής γραφής για τα παιδιά.

Μαρίζα Ντεκάστρο

Ο Τόγκο ήταν ένα σκυλί που έζησε στις αρχές του 20ού αιώνα στην Αλάσκα, η Αύρα ήταν ένα άλογο που έζησε στην αρχαία Κόρινθο, ενώ η Σερ Αμί ένα περιστέρι που έζησε την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με μια πρώτη ματιά θεωρούμε πως δεν υπάρχει κανένα κοινό ανάμεσα στα τρία αυτά ζώα. Κι όμως! Το κοινό τους στοιχείο είναι ότι τα ζώα αυτά υπήρξαν στην πραγματικότητα, δεν είναι δημιουργήματα της φαντασίας του συγγραφέα. Είναι τρία υπέροχα ζώα που με τη ζωή τους, τη γενναιότητά τους και τη γρηγοράδα τους έσωσαν (κατά κάποιο τρόπο το ένα, στην πραγματικότητα τα άλλα δύο) τις ζωές των ανθρώπων τους. Ο Βασίλη Παπαθεοδώρου, γνωστός για τα νεανικά και εφηβικά του μυθιστορήματα, καταπιάνεται για πρώτη φορά με κείμενα που απευθύνονται σε πιο μικρούς σε ηλικία αναγνώστες και αντλώντας έμπνευση από τρείς πραγματικές ιστορίες, πλάθει τρία διαφορετικά, μικρά σε έκταση, διηγήματα. Η πρώτη ύλη προέρχεται από αληθινά γεγονότα κι αυτό είναι κάτι που ιντριγκάρει πολύ την περιέργεια των αναγνωστών. Κάπου στην πορεία μπαίνει η μυθοπλασία και η ιστορίες απογειώνονται.

Το μαγικό στις τρεις αυτές ιστορίες του Βασίλη Παπαθεοδώρου (θα ακολουθήσουν κι άλλες), είναι ο τρόπος που είναι γραμμένες: διαβάζοντάς τες είναι σαν να ακούς τον συγγραφέα να στις διηγείται. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, εξιτάρουν τη φαντασία και σε κάνουν να θες να μάθεις κι άλλα για το τι έγινε με τον Τόγκο μετά την εξαιρετικά δύσκολη αποστολή του στα παγωμένα εδάφη της Αλάσκα ή με την Αύρα, το άλογο που κέρδισε χωρίς αναβάτη στους 67ους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας, κάνοντας περήφανο τον λαό της Κορίνθου ή με την Σερ Αμί, το ταχυδρομικό περιστέρι που αφήψισε όλους τους κινδύνους και τη βροχή από σφαίρες των Γερμανών και των συμμάχων τους, εκπληρώνοντας την αποστολή της και σώζοντας έτσι ένα στράτευμα. Ο συγγραφέας όμως δεν μας αφήνει ξεκρέμαστους στο τέλος των ιστοριών του. Στις τελευταίες σελίδες των βιβλίων, ο αναγνώστης μπορεί να βρει την πραγματική ιστορία, αλλά και μερικά στοιχεία για την εποχή που έζησαν τα ζώα αυτά, τις συνήθειες των ανθρώπων τότε, το πώς χρησιμοποιούσαν τα ζώα στην καθημερινή τους ζωή κ.ά.

Σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της σειράς αυτής είναι η συμβολή της εικονογράφου Λίλας Καλογερή, η οποία μας μίλησε για το πώς εικονογράφησε τα τρία αυτά βιβλία: “Όπως και με άλλα βιβλία του Βασίλη, που βαζίζονται σε πραγματικά γεγονότα, πρέπει να κάνω έρευνα. Οπότε, θελει αρκετό ψάξιμο το εικαστικό κομμάτι. Ιδίως για θέματα ενδυματολογικά, αρχιτεκτονικής κτλ. Ακόμα και για μια απλή εικόνα με μερικά σπίτια στο φόντο, θα χρειαστεί να βρω φωτογραφίες της εποχής για να δω κάποια στοιχεία που χαρακτήριζαν π.χ. τα σπίτια. Αυτό είναι και από τα πράγματα που μου αρέσουν στα βιβλία του Βασίλη, ότι μαθαίνω πολλά πράγματα εικονογραφώντας τα. Στο Σερ Αμι, για παράδειγμα, έψαξα την εποχή του πολέμου και προσπάθησα να ακολουθήσω την παλέτα και την αισθητική της. Στην Αυρα που διαδραματίζεται το 512 πΧ είχα σαν σημεία αναφοράς μόνο ευρήματα από περίπου εκείνη την εποχή (αμφορείς), οπότε έπρεπε να αυτοσχεδιάσω και να βασιστώ σε κάποια στερεότυπα που έχουμε για την αρχαιότητα, ελπίζοντας ότι είναι σωστά, όπως οι χιτώνες, αλλά και σε εικονογραφήσεις από άλλα παιδικά βιβλία σχετικά με τα χρόνια εκείνα”.

Ζωή Κοσκινίδου

Αυτό το βιβλίο το έχουμε εδώ και λίγο καιρό αλλά δεν είχαμε προλάβει να το διαβάσουμε. Μέχρι που πριν λίγες μέρες ο Πέτρος το ξέθαψε από τη στοίβα με τα «προσεχώς» και μετά μιλούσε γεμάτος ενθουσιασμός για τον Τόγκο και το πόσο ηρωικό ήταν αυτό που έκανε. Ο Τόγκο, το σκυλί των πάγων του Βασίλη Παπαθεοδώρου είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς «Απρόσμενοι φίλοι», που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας αλλά και σε παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού, όπως είναι τώρα ο Πέτρος. Οι ιστορίες είναι βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά ηρωισμού, πίστης και αφοσίωσης ζώων, ενώ στο τέλος κάθε βιβλίου περιλαμβάνεται παράδειγμα με τα πραγματικά γεγονότα.

Μεταφερόμαστε λοιπόν στην Αλάσκα, πριν από χρόνια: μια τρομερή επιδημία έχει πλήξει τον πληθυσμό ενός χωριού, του Νομ. Τα φάρμακα τελειώνουν και οι δύσκολες καιρικές συνθήκες κάνουν τον ανεφοδιασμό δύσκολο. Ο μόνος τρόπος να μεταφερθούν τα φάρμακα είναι τα έλκηθρα που τα σέρνουν σκυλιά. Το εγχείρημα θα είναι δύσκολο, καθώς πρέπει να διανυθούν χίλια χιλιόμετρα σε έξι μόνο μέρες. Ο Έρικ Φαλάρντα, που έχει το έλκηθρο με τους περισσότερους σκύλους στην περιοχή, αναλαμβάνει να καλύψει μια πολύ μεγάλη απόσταση της διαδρομής. Ανάμεσα στα σκυλιά που σέρνουν το έλκηθρό του είναι ο Τόγκο, ο αγαπημένος του σκύλος, που είναι πολύ δυνατός και δεν φοβάται τίποτα. Η διαδρομή τους είναι δύσκολη με πολλές αντιξοότητες. Θα καταφέρουν άραγε να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους και να σώσουν τους κατοίκους του Νόμ;

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου μάς μεταφέρει την ιστορία του Τόγκο με απλότητα αλλά και με ζωντάνια. Μας περιγράφει τις δύσκολες συνθήκες και τις αντιξοότητες και κάνει τον αναγνώστη να νοιώσει την αγωνία των ηρώων της ιστορίας του. Και βλέπουμε πως η αυτοθυσία, η αυταπάρνηση αλλά και η πίστη που έδειξε ο Τόγκο θα τον βοηθήσουν να φέρει εις πέρας αυτό που φαντάζει αδύνατο. Πολύ όμορφη και η εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή, που συμπληρώνει ιδανικά το κείμενο και δίνει τροφή στην φαντασία των μικρών αναγνωστών.

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει και η πραγματική ιστορία, την οποία διαβάσαμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και φυσικά την συζητήσαμε και την αναλύσαμε. Ο Τόγκο της πραγματικής ιστορίας δεν φαινόταν να έχει τα απαραίτητα προσόντα για να γίνει σκυλί έλκηθρου, αλλά με την επιμονή και την αφοσίωση που έδειξε στο αφεντικό του, καθώς και με την εκπαίδευση, κατάφερε να γίνει το πιο πολύτιμο σκυλί του.

Μια ιστορία επιμονής, δύναμης και γενναιότητας που αποτελεί τοπικό θρύλο για την Αλάσκα και συζητιέται ακόμα και σήμερα. Ένα ιδανικό βιβλίο για να το διαβάσει το παιδί και μόνο του. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.

Αγγελική Μποζίκη

Ο μαγικός κόσμος του παιδικού βιβλίου

Πριν από πολλά χρόνια σε ένα κρύο και παγωμένο χωριό της Αλάσκας, το Νομ, έπεσε μια βαριά αρρώστια, που έπληξε όλο τον πληθυσμό και ήταν πολύ επικίνδυνη. Τα φάρμακα τελείωναν και ο ανεφοδιασμός ήταν δύσκολος λόγω των καιρικών συνθηκών. Κανείς δεν μπορούσε να πλησιάσει στο χωριό, ούτε με τρένο, ούτε με αεροπλάνο, ούτε με πλοίο. Ο μόνος τρόπος να φτάσουν τα φάρμακα στους ασθενείς ήταν η σκυταλοδρομία με έλκηθρα που θα οδηγούνταν από σκύλους. Ο Έρικ Φαλάρντα ανέλαβε να διοργανώσει τη σκυταλοδρομία. Ανάμεσα στους σκύλους που θα οδηγούσαν το έλκηθρο βρισκόταν ο Τόγκο, το πιο δυνατό και άγριο σκυλί, που έβγαινε πάντα νικητής. Η διαδρομή του έλκηθρου μέσα από τους πάγους και το κρύο ήταν πολύ δύσκολη, ωστόσο ο Τόγκο αποδείχτηκε άξιος των περιστάσεων. Παραγκωνίζοντας την κούρασή του και δείχνοντας εξαιρετική αυτοθυσία, κατάφερε να οδηγήσει το έλκηθρο στον προορισμό του και να σώσει τους κατοίκους του Νομ. Η ιστορία του Τόγκο έγινε ευρέως γνωστή και ο ίδιος θεωρείται από ιστορικούς το καλύτερο σκυλί που ταξίδεψε ποτέ στα μονοπάτια της Αλάσκας.

Το βιβλίο, που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας, εξαίρει τη σημασία της αυτοθυσίας και μαθαίνει στους μικρούς αναγνώστες να σέβονται τα ζώα. Η ιστορία αυτή είναι η πρώτη από τη σειρά: "Απρόσμενοι φίλοι", που περιλαμβάνει ιστορίες που βασίζονται σε αληθινά γεγονότα και εκθειάζουν τον ηρωισμό, την πίστη και την αφοσίωση των ζώων. Ο Τόγκο, σύμφωνα με την πραγματική ιστορία που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου, κατάφερε από αουτσάιντερ να μεταμορφωθεί σε ήρωα. Ήταν μικροκαμωμένο και άτακτο σκυλί, άρα ακατάλληλο για σκυλί έλκηθρου. Το αφεντικό του, αρχικά, τον έδωσε για υιοθεσία, εκείνος, όμως, ξαναγύρισε σ' εκείνον και κατάφερε να μετατρέψει τις αδυναμίες του σε προτερήματα.

Ο συγγραφέας πολύ εύστοχα επιλέγει να μεταφέρει την ιστορία του Τόγκο σε βιβλίο, γιατί έτσι αποδεικνύει πανηγυρικά ότι η αυτό που έχει πραγματική σημασία είναι η αυτοθυσία, η πίστη και η ευφυΐα. Αρετές που, όπως φαίνεται, δε διακρίνουν μόνο τους ανθρώπους. Η δύναμη της ψυχής είναι αυτή που μπορεί να ξεπεράσει όλες τις αντιξοότητες και να φέρει την αλλαγή.

Σοφία Δένη

Ο «Τόγκο, το σκυλί των πάγων» είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς «Απρόσμενοι φίλοι», μιας σειράς που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Οι ιστορίες είναι βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά ηρωισμού, πίστης και αφοσίωσης ζώων ενώ κάθε βιβλίο περιλαμβάνει παράρτημα με τα πραγματικά γεγονότα. Έτσι λοιπόν, ο καταξιωμένος συγγραφέας παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας, κύριος Βασίλης Παπαθεοδώρου, ανέλαβε να εγκαινιάσει τη σειρά αυτή με μια τρυφερή και συναρπαστική περιπέτεια, τον ηρωισμό του Τόγκο.

Μια φορά κι έναν καιρό, στην Αλάσκα, μια επιδημία κόντεψε να αποδεκατίσει ένα χωριό Εσκιμώων, μια ασθένεια που εξαπλωνόταν γρηγορότερα από τα αποθέματα φαρμάκων, που σύντομα σώθηκαν. Πώς λοιπόν θα μπορούσαν να πάρουν στο χωριό αυτά τα πολύτιμα φάρμακα; Οργανώθηκε λοιπόν μια σκυταλοδρομία με έλκηθρα, που θα τα τραβούσαν σκυλιά! Ο Έρικ Φαλάρντα, που είχε τους περισσότερους σκύλους και έλκηθρα, ανέλαβε να καλύψει τη μεγαλύτερη απόσταση. Θα τα καταφέρει; Πώς θα εμψυχώσει ο Τόγκο τους φίλους του, τα άλλα σκυλιά, ώστε να προσπαθήσουν όλοι για το καλύτερο και να σωθεί ένα ολόκληρο χωριό;

Η ιστορία είναι γραμμένη απλά αλλά ένιωσα την ένταση της δράσης και της περιπέτειας σχεδόν από την αρχή. Ο συγγραφέας επέλεξε να περιγράψει χαρακτηριστικές σκηνές από τη δύσκολη ζωή στην Αλάσκα και τον αγώνα των σκυλιών να καταφέρουν να μεταφέρουν εγκαίρως τα φάρμακα στο απομονωμένο χωριό. Η εικονογράφηση είναι πολυπρόσωπη, ζωηρή και βοηθάει πολύ τη φαντασία των μικρών αναγνωστών στην αναπαράσταση του σκηνικού. Η πραγματική ιστορία του Τόγκο στις τελευταίες σελίδες και οι εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες για τους πόλους είναι απαραίτητα συμπληρώματα που θα γεμίσουν το παιδί θέληση για ζωή, θα του δείξουν τι σημαίνει ηρωισμός και αυταπάρνηση καθώς και πόσο δύσκολες είναι οι συνθήκες ζωής στις απομονωμένες, αρκτικές περιοχές.

Πάνος Τουρλής

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου είναι ένας από τους πιο σημαντικούς σήμερα νέους συγγραφείς και τα έργα του πολύ γρήγορα έχουν αγαπηθεί από τους νεαρούς αναγνώστες κι έχουν εκτιμηθεί από τους μελετητές κι απ’ όσους ασχολούνται με την παιδική λογοτεχνία. Να θυμηθούμε τα ξεχωριστά εκείνα βιβλία, που πέρασαν απ’ τις σελίδες της εφημερίδας μας: Το μήνυμα, Το μεγάλο ταξίδι της κινέζικης πάπιας, Στη διαπασών, Μια αστεία επιδημία, Ο Άϊ Βασίλης στο ραντάρ, Σχολική παράσταση, Η λευκή απεργία των ροζ φλαμίνγκο κι άλλα, με θέματα που έχουν μαγέψει τα παιδιά και τα έχουν αγαπήσει.

Ο συγγραφέας έχει τιμηθεί με τα πιο σημαντικά βραβεία στην Ελλάδα (κρατικά), του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς, του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού Νεανικού Βιβλίου κ.ά.

Ο Τόγκο απευθύνεται σε μικρές ηλικίες, στη σειρά «Απρόσμενοι Φίλοι», όπου οι ιστορίες είναι βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά ηρωισμού, πίστης και αφοσίωσης ζώων. Σε κάθε βιβλίο της σειράς αυτής, όπως και σ’ αυτό που προτείνουμε σήμερα, περιλαμβάνεται παράρτημα με τα πραγματικά γεγονότα, καθώς και μέρος με τις βασικές γνώσεις τις σχετικές με την κάθε ιστορία.

Η εικονογράφηση δένει απόλυτα με το κείμενο και με τον χαρακτηριστικό της τρόπο σε γεμίζει χαρά και μαγεία.

Μαρία Πυλιώτου

«Τόγκο το σκυλί των πάγων», Βασίλης Παπαθεοδώρου

Ένα βιβλίο απολαυστικό και ωφέλιμο για τους μικρούς μας βιβλιοφάγους!

Το -μικρού σχήματος αλλά πλούσιου περιεχομένου- «Τόγκο, το σκυλί των πάγων» του Βασίλη Παπαθεοδώρου που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 2017 από τις εκδόσεις Καστανιώτη, είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Είναι το πρώτο βιβλίο της -πολλά υποσχόμενης- σειράς “Απρόσμενοι φίλοι”.

Σε ένα μικρό και απίστευτα παγωμένο χωρίο της Αλάσκας, το Νομ, πριν από εκατό και πλέον χρόνια….

…
Κάποιο χειμώνα λοιπόν, λίγο μετά τα Χριστούγεννα, ήρθε μεγάλη αρρώστια στο χωριό. Οι κάτοικοι έβηχαν και είχαν πυρετό για μέρες. Ο ένας κολλούσε τον άλλον. Δεν ήταν μια απλή γρίπη. Τα παιδιά δε χαίρονταν που έχαναν μαθήματα. Ήταν κι αυτά για μέρες στο κρεβάτι κι έλιωναν από τον πυρετό. Και όλο αυτό ήταν πολύ επικίνδυνο. Σε μερικές μέρες, κανένας στο χωριό δε θα ήταν πια υγιής.
…

Όλες οι προμήθειες που είχε το χωριό, και το κυριότερο οι προμήθειές τους σε φάρμακα, άρχισαν να τελειώνουν. Το μόνο διαθέσιμο μεταφορικό μέσο που υπήρχε για το Νομ ήταν τα έλκηθρα που τα τραβούσαν σκυλιά. Όμως τα φάρμακα βρίσκονταν 1000 χιλιόμετρα μακριά, και δεν υπήρχε ζώο που να μπορεί να τα διανύσει…

Έτσι, η μοναδική λύση για να φτάσουν τα τόσο απαραίτητα φάρμακα στο Νομ, ήταν μια παράξενη σκυταλοδρομία. Το έλκηθρο θα ξεκινούσε από τη Νενάνα, θα σταματούσε στο πλησιέστερο -κάθε φορά- χωριό, θα άλλαζε τα σκυλιά με άλλα πιο ξεκούραστα και φορτωμένο με τα πολύτιμα φάρμακα θα συνέχιζε τον δρόμο προς το Νομ. Είχαν στη διάθεσή τους μόνο 6 ημέρες μιας και τα φάρμακα, οι οροί συγκεκριμένα, θα χαλούσαν.

Ο Έρικ Φαλάρντα, κάτοχος πολλών σκύλων αναλαμβάνει να κάνει ένα μεγάλο μέρος αυτής της διαδρομής. Αρχηγός των σκύλων του Έρικ είναι ο Τόγκο, το πιο δυνατό από όλα. Τρεις μέρες μέσα στον άγριο άνεμο και το πυκνό χιόνι, τρέχουν, τρέχουν όσο πιο γρήγορα μπορούν.

Ο χρόνος λιγοστεύει και η θερμοκρασία διαρκώς ελαττώνεται. Άραγε θα καταφέρει ο ορός να φτάσει εγκαίρως -πριν αλλοιωθεί- στους ασθενείς κατοίκους του απομονωμένου χωριού Νομ;

Κριτική και εντυπώσεις

Οι μικροί αναγνώστες που θα έχουν τη χαρά να κρατήσουν στα χέρια τους αυτό το υπέροχο βιβλίο θα μαγευτούν καταρχήν από το εξώφυλλο. Κατόπιν θα ενθουσιαστούν από την αφήγηση μιας αληθινής ιστορίας. Ένα απίστευτο γεγονός που έγινε σε μια χώρα μακρινή και τελείως διαφορετική από τη δική μας! Θα ακούσουν για τον ηρωισμό ανθρώπων που διακινδύνευσαν την ζωή τους -ώστε να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους- και ζώων που, καταλαβαίνοντας την αγωνία των αφεντικών τους, προσπάθησαν με όλες τους τις δυνάμεις να φέρουν εις πέρας μια σχεδόν αδύνατη αποστολή.

Ο Έρικ και ο Τόγκο πρωταγωνίστησαν σε μια συγκλονιστική, πέρα ως πέρα αληθινή ιστορία, που μας μαθαίνει πως όταν οι άνθρωποι συνεργάζονται και έχουν θέληση -σε συνεργασία ακόμα και με τα ζώα- μπορούν να καταφέρουν να ξεπεράσουν εμπόδια που στην αρχή φαντάζουν ανυπέρβλητα!

Το «Τόγκο, το σκυλί των πάγων» ξεδιπλώνεται σε τρία μέρη. Το πρώτο καταλαμβάνει η ιστορία έτσι όπως -μοναδικά και ανάγλυφα- μας την μεταφέρει ο ταλαντούχος Βασίλης Παπαθεοδώρου. Εδώ θα νιώσουν την αγωνία σε μια ιστορία αλτρουισμού και αυταπάρνησης-αυτοθυσίας. Στο δεύτερο υπάρχει η “δημοσιογραφική” καταγραφή της αληθινής ιστορίας, έτσι ώστε οι μικροί αναγνώστες να μάθουν τα πραγματικά γεγονότα και να πάρουν περισσότερες πληροφορίες. Και τέλος, στο τρίτο μέρος, μπορούν να συλλέξουν σύντομες αλλά ουσιαστικές γνώσεις για τον μαγευτικό τόπο της Αρκτικής.

Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρουμε πως το «Τόγκο, το σκυλί των πάγων» έχει την πολύ όμορφη, εκφραστική και άριστα δεμένη με το κείμενο εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή.

Φυσικά, το ότι το βιβλίο φέρει την υπογραφή του πολυβραβευμένου Βασίλη Παπαθεοδώρου είναι κάτι που μας εγγυάται ότι εκτός από απολαυστικό είναι και ωφέλιμο στους μικρούς μας βιβλιοφάγους! Αναζητήστε το, αποκτήστε το και χαρίστε το! Είναι ένα εξαιρετικό δώρο!

Ολυμπία Κατσένη

Κι όμως τούτη η ιστορία στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα. Ο Τόγκο ήταν ένα υπαρκτό σκυλί που παρά το ατίθασο του χαρακτήρα του ύστερα από σκληρή εκπαίδευση έγινε ένα πολύτιμο σκυλί μιας ομάδας ελκήθρων στα παγωμένα εδάφη της Αλάσκας. Έζησε δεκαέξι ολόκληρα χρόνια από τον Οκτώβριο του 1913 μέχρι τον Δεκέμβριο του 1929 παίρνοντας μέρος στην περίφημη «σκυταλοδρομία ορού του Νομ» στα 1925. Ο λόγος ίσως που είναι λιγότερο γνωστός από τον Μπάλτο το σκυλί που έχει και άγαλμα για την συγκεκριμένη σκυταλοδρομία ήταν γιατί αν και κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της σκυταλοδρομίας για πάνω από είκοσι χιλιόμετρα και κάτω από απίστευτες συνθήκες θερμοκρασίας από -34ο μέχρι και -65ο βαθμούς Κελσίου, είναι γιατί δεν ήταν στην τελική διαδρομή. Η ιστορία του Βασίλη Παπαθεοδώρου για μια ακόμα φορά διαβάζεται απνευστί. Γνωστός μαέστρος ιστοριών που δεν είναι τόσο γνωστές αλλά έχουν εκείνο το κάτι που μένουν στην ψυχή και στο μυαλό όλων, τούτη τη φορά κατάφερε και πάλι να μας συγκινήσει, να μας μάθει ή θυμίσει μοναδικά γεγονότα που διαφορετικά θα έμεναν στα ψιλά γράμματα της ιστορίας .

Η δική του μυθιστορηματική γραφή για πολύ μικρότερες ηλικίες από ότι τον έχουμε συνηθίσει να γράφει, αποδείχτηκε θαυματουργή. Ο Τόγκο, αγαπήθηκε πολύ από τα δικά μου παιδιά στο σχολείο και νομίζω πως θα αγαπηθεί από πολλές χιλιάδες ακόμα σαν μάθουν τα κατορθώματά του. Η ποιο ασυνήθιστη σκυταλοδρομία όλων των εποχών για να σωθεί ένα ολόκληρο χωριό από επιδημία φυματίωσης κοντά 100 χρόνια πριν, τη στιγμή που κανένα μεταφορικό μέσον της εποχής δεν ήταν κατάλληλο να το προσεγγίσει. Οι έξι συγκλονιστικές μέρες που είχαν περιθώριο να μην χαλάσουν τα φάρμακα – οροί που θα έσωζαν όλους σχεδόν τους κατοίκους καλύφθηκαν από τα σκυλιά των πάγων, ανάμεσα τους και το πιο ατίθασο αλλά μοναδικό, ο δικός μας πια, Τόγκο.

Θάρρος, ηρωισμός ,δύναμη, γενναιότητα, τόλμη και απίστευτη αγάπη – πίστη στον άνθρωπο, από ένα σκυλί που πραγματικά του δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία. Ένα σκυλί που το πίστεψε ένας άλλος αφανής ήρωας των πάγων, το αφεντικό του, ο υπαρκτός επίσης Λέοναρντ Σεπάλα και που και σαν μυθιστόρημα και σαν αληθινή ιστορία είναι συγκλονιστική. Παράδειγμα αυτοθυσίας, αντοχής, υπομονής και επιμονής. Παράδειγμα ηρωισμού, ανδρείας και αντοχής.

Βασίλη Παπαθεοδώρου, για μια ακόμα φορά μας έκανες να δακρύσουμε. Για μια ακόμα φορά έπλεξες μια μοναδική ιστορία που φώλιασε για πάντα στις καρδιές των παιδιών. Πραγματικά αξίζει να τη μάθουν όλοι και να ταξιδέψει ίσαμε εκεί που… δεν μπορεί,γιατί το παράδειγμα του Τόγκο μας αποδεικνύει ακριβώς αυτό. Πως για κάθε στόχο και τόλμημα μόνο αν ξεπεράσει κάποιος τον εαυτό του θα το φτάσει ίσαμε το τέλος και όσο πιο ψηλά δεν ήξερε πως μπορούσε.

Εικονογραφημένο από την Λίλα Καλογερή, όπως του πρέπει αφού μας βάζει με τις εικόνες της να ζήσουμε τον περασμένο αιώνα και ζωντανεύει ακόμα πιο πολύ μέσα μας τούτη η περίφημη ιστορία!

Για παιδιά νηπιαγωγείου…. και μεγαλύτερα, ίσαμε και 105 χρονών!

Ελένη Μπετεινάκη

ΑΝ ΜΠΟΡΩ ΘΑ ΤΟ ΚΑΝΩ

1925. Μια επιδημία ξεσπάει σε ένα παγωμένο χωριό της Αλάσκας. Οι κάτοικοι του χωριού Νομ βασανίζονται από την διφθερίτιδα και αν δεν βρουν γρήγορα φάρμακα είναι καταδικασμένοι. Οι άνεμοι λυσσομανούν, η θάλασσα έχει παγώσει. Τίποτα δεν μπορεί να τους προσεγγίσει. Μοιάζουν καταδικασμένοι. Μοιάζουν, είπαμε. Δεν είναι όμως.

Δεν είναι καταδικασμένοι γιατί κάποιος είναι έτοιμος να ρισκάρει τη ζωή τους για αυτό. Ένας άντρας θα επιστρατεύσει τους σκύλους του και θα συμμετάσχει στην σκυταλοδρομία φαρμάκων. Κάθε σκυταλοδρόμος θα παραλαμβάνει από το προηγούμενο χωριό τα φάρμακα και θα τα παραδίδει στον επόμενο. Μόνο έτσι θα καταφέρουν να φτάσουν εγκαίρως την βοήθεια στο χωριό Νομ και να σώσουν τους κατοίκους του. Με αυτοθυσία και ρίσκο. Και μπορεί σήμερα αυτό να μας ακούγεται «μελό» και «αμερικανιά», είναι όμως κάτι που σπάνια πια συμβαίνει. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, της απανταχού παρούσας δημοσιότητας έχουν εκλείψει οι προσωπικές εκείνες αφανείς πρωτοβουλίες που θα αλλάξουν τον κόσμο. Που θα μας κάνουν να πιστέψουμε πως αξίζει να παλέψουμε ο ένας για τον άλλο, να ρισκάρουμε τη βολή μας για τους αγαπημένους μας. Σήμερα είναι πιο πιθανό να σηκώσουμε το κινητό μας για να καταγράψουμε αυτό που συμβαίνει, παρά να συμμετάσχουμε ενεργά για να το αλλάξουμε.

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου μεταγράφει ένα πραγματικό γεγονός που συνέβη στις αρχές του περασμένου αιώνα στην Αλάσκα. Ο ήρωάς του είναι ο Τόγκο, ένα σκυλί που θεωρείται μη κατάλληλο για έλκηθρο. Δεν έχει την κοψιά, δεν έχει την συμπεριφορά. Δεν γεμίζει το μάτι κανενός. Ο Τόγκο όμως είναι εκείνος που θα αναλάβει να οδηγήσει την αγέλη των ζώων, να εμψυχώσει και να καθοδηγήσει όχι μόνο τα υπόλοιπα σκυλιά, αλλά και τον αφέντη του όταν εκείνος χάσει τον προσανατολισμό του, αποδεικνύοντας πως η εικόνα και οι προσδοκίες που έχουν οι άλλοι από εμάς και για εμάς δεν χρειάζεται να μας περιορίζει σε έναν μονάχα ρόλο.

Παραμονές Χριστουγέννων, ο Έρικ Φαλάρντα στην ιστορία του Βασίλη Παπαθεοδώρου, Λεόναρντ Σεπάλα στην πραγματική ιστορία, θα πάρει το ρόλο του Άγιου Βασίλη, όπως αναφέρει χιουμοριστικά ο συγγραφέας. Και θα αναδιαπραγματευτεί στην κυριολεξία την έννοια των δώρων και της προσφοράς, μέσα από μια πράξη που λίγη σημασία έχει αν ήταν ή όχι ηρωική, αν ήταν επιβεβλημένη κοινωνικά ή εθελοντική προσφορά. Γιατί στο κλείσιμο της ημέρας, όταν όλοι ξαπλώνουν να κοιμηθούν δίπλα στο τζάκι, άνθρωποι και σκυλιά, η τελευταία σκέψη που εμπνέεται να έχει κάποιος είναι πως αν μπορεί να κάνει κάτι, θα το κάνει, χωρίς να περιμένει ανταλλάγματα. Γιατί η πιο όμορφη προσφορά είναι αυτή που δεν επιβάλλεται και δεν διαφημίζεται.

Μαρία Σούμπερτ