Ένα από τα πιο αστεία και ταυτόχρονα διεισδυτικά βιβλία που διαβάσαμε τελευταία, από τον πολυγραφότατο και πολυβραβευμένο Βασίλη Παπαθεοδώρου με εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή, για παιδιά από 8 ετών. Ο μικρός πρωταγωνιστής τρέχει πίσω από το μαγικό αυγό προσπαθώντας να το πάρει πίσω από όλους εκείνους που βλέπουν σε αυτό τη δική τους εκδοχή της ευτυχίας – από τη μπάλα των ποδοσφαιρόφιλων στο μαργαριτάρι της κοκέτας, τη λιχουδιά του λαίμαργου και το φεγγάρι των ερωτευμένων. Χιούμορ, δράση και κοινωνικός προβληματισμός σε ιδανική αρμονία σε ένα βιβλίο που είναι εμπνευσμένο από ένα «αυγόδεντρο» στη Γερμανία και μιλά για το κυνήγι της ευτυχίας και για το τι τελικά είναι αυτή.

Ο μαγικός Κόσμος του παιδικού βιβλίου

Είχα διαβάσει πριν μερικά χρόνια για ένα δέντρο του Πάσχα, που προσελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες τουρίστες στη Γερμανία. Πρόκειται για ένα έθιμο που συνηθίζεται σε ορισμένες περιοχές της Γερμανίας, όμως το άρθρο αναφερόταν σε ένα συγκεκριμένο δέντρο. Ένα δέντρο διασημότερο από τα άλλα. Ανήκε στην οικογένεια Κραφτ από το Salfeld κι ήταν στολισμένο με 10.000 πασχαλινά αυγά ζωγραφισμένα στο χέρι. Το δέντρο αυτό ήταν αναμφίβολα το ομορφότερο και το πιο εντυπωσιακό.

Πριν λίγο καιρό, ήρθε ένα βιβλίο στα χέρια μου από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Λεγόταν «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας» , γραμμένο από τον πολυβραβευμένο Βασίλη Παπαθεοδώρου. Στο οπισθόφυλλο αναφέρεται πως το βιβλίο είναι εμπνευσμένο από ένα «αυγόδεντρο» στη Γερμανία και η μνήμη μου ανακάλεσε αυτόματα εκείνο το άρθρο.

Το βιβλίο το ρούφηξα στην κυριολεξία. Γραμμένο με χιούμορ και γεμάτο δράση, αλλά χωρίς να του λείπουν τα βαθιά νοήματα. Μέσα από μια ιστορία γεμάτη δράση και φαντασία ο συγγραφέας δίνει έμφαση στον μοναδικό τρόπο που έχει ο καθένας από μας να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα.

Όλα ξεκινούν όταν ένα από πολλά αυγά ξεκρεμάστηκε από το κλαδί του και άρχισε να κυλά. Πολλοί ήταν αυτοί που το κυνήγησαν. Άλλος το πέρασε για μπάλα κι άλλος για μαργαριτάρι. Κάποιος νόμισε πως ήταν κομήτης, ενώ ένας ακόμα θεώρησε πως είναι το φεγγάρι που έπεσε στη Γη. Χάπι, μπίλια, ακόμα και χειροβομβίδα το είπαν. Κι όμως δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα αυγό.

Ακόμα και όταν ξεκαθάρισε όμως πως πρόκειται για ένα απλό αυγό, η αντιμετώπιση δεν ήταν ίδια από όλους. Μια μαμά ρώτησε το γιο της αν θέλει να το φάει, για να πάρει την απάντηση ότι προτιμούσε να το φυλάξει, σαν δώρο!

Η ιστορία που έπλασε ο Παπαθεοδώρου ολοφάνερα προσκαλεί αλλά και προκαλεί τον αναγνώστη να αναρωτηθεί πού, τελικά, κρύβεται η ευτυχία. Η δική του ευτυχία! Και κλείνοντας το βιβλίο, ακόμα κι αν είσαι 8 ή 88 ετών, δεν μπορείς παρά να το σκέφτεσαι. Σε κάνει να παρατηρείς τα πράγματα και να τα βλέπεις και με… άλλο μάτι.

Παρά τις πολλές σελίδες, η εικονογράφησή της καλαίσθητης έκδοσης είναι έγχρωμη. Την έχει επιμεληθεί η Λίλα Καλογερή, που την πρωτοσυνάντησα στο «Ξανά» του Μάκη Τσίτα και την απόλαυσα και στο «Βρες ποιος είμαι!». Είναι φρέσκια, με λιτές και καθαρές γραμμές και γεμάτη από τα ζωντανά χρώματα που προσδίδει η ηλεκτρονική σχεδίαση και το χαρακτηριστικό της ύφος.

Στο βιβλίο υπάρχει παράρτημα με το μυθιστόρημα κατάλληλα διασκευασμένο σε θεατρικό έργο για σχολικές παραστάσεις. Οι σκηνές που περιλαμβάνονται προσφέρουν ευελιξία στον εκπαιδευτικό να τις προσαρμόσει ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης. Κι αυτό το επισημαίνω γιατί είναι μια πραγματικά πολύτιμη βοήθεια για την τάξη.

Λιάνα Δανεζάκη

Ένα παλιό γερμανικό έθιμο, το Ostereierbaum –ο στολισμός ενός δέντρου με πασχαλιάτικα αυγά-, έδωσε την έμπνευση στον συγγραφέα να δημιουργήσει τη χιουμοριστική, πρωτότυπη αλλά και σοφή αυτή ιστορία, όπου ένα από τα πολλά αυγά-στολίδια πέφτει από το αυγόδεντρο και αρχίζει να κυλά με τρόπο μαγικό… Πλήθος κόσμου τρέχει τότε πίσω του προσπαθώντας να το πιάσει, μόνο που ο καθένας το βλέπει διαφορετικά. Ποιος είναι ο λόγος γι’αυτό το κυνήγι; Πρόκειται για το αυγό της ευτυχίας, την οποία ο καθένας βλέπει όπως τη φαντάζεται. Ώσπου να συνέλθουν τελικά όλοι και ν’ αντιληφθούν το λάθος τους, ενώ ο Φριτς, ο μικρός ήρωας, θα καταλάβει πού πραγματικά βρίσκεται η ευτυχία. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου η ιστορία παρουσιάζεται διασκευασμένη σε θεατρικό.

Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

Ακόμα ένα όμορφο νεανικό βιβλίο του Βασίλη Παπαθεοδώρου, γραμμένο με αγάπη και φροντίδα όπως και τα προηγούμενά του (Το μήνυμα, Το μεγάλο ταξίδι της κινέζικης πάπιας, Μια αστεία επιδημία, Ιπτάμενες σελίδες), έργα που η Σελίδα μας έχει, κατά καιρούς, προτείνει, μαζί και τα άλλα βέβαια έργα του που απευθύνονται σε μικρότερες ηλικίες. Βιβλία του έχουν βραβευτεί με σημαντικά βραβεία κι έχουν μεταφραστεί στα τουρκικά από τις εκδόσεις Kelime Yayinlari. Έχει, επίσης, δυο φορές με το βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω» και με πολλές άλλες σημαντικές διακρίσεις. Βιβλία του διδάσκονται στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, σε μετεκπαιδευόμενους δασκάλους.

Το βιβλίο «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της Ευτυχίας» περιλαμβάνει παράρτημα κατάλληλα διασκευασμένο σε θεατρικό έργο για σχολικές παραστάσεις. Πολύ έξυπνη κίνηση, καθώς οι σκηνές που περιλαμβάνονται προσφέρουν ευελιξία στον εκπαιδευτικό να τις προσαρμόσει ανάλογα με τις ανάγκες κάθε σχολείου ή τάξης. Τι το διαφορετικό δίνει, λοιπόν, αυτό το βιβλίο που το κάνει τόσο αγαπητό στα μεγαλύτερα παιδιά και που το διαβάζουν με τόση αγάπη…

«Ένας κήπος κι ένα δέντρο στολισμένο με αυγά όλο τον χρόνο, χειμώνα και καλοκαίρι, άνοιξη και φθινόπωρο. Ένας παππούς κι ο εγγονός του. Και από δίπλα ένα σωρό άνθρωποι που θαυμάζουν το διακοσμημένο δέντρο. Τι συμβαίνει όμως όταν ένα από τα χιλιάδες αυγά ξεκολλάει από ένα κλαδί, πέφτει και κατά μυστήριο και μαγικό τρόπο αρχίζει να κυλά χωρίς να σπάσει; Και γιατί το κυνηγάνε όλοι; Πώς είναι δυνατόν άλλος να το περνάει για μπάλα και άλλη για μαργαριτάρι, ένας τρίτος για κομήτη και κάποιος άλλος για τη Σελήνη;

Το βιβλίο αυτό είναι εμπνευσμένο από ένα παρόμοιο «αυγόδεντρο» στη Γερμανία και μιλά για το κυνήγι της ευτυχίας και για το τι τελικά είναι αυτή. Ένα μυθιστόρημα γραμμένο με χιούμορ και δράση, όπου όλοι τρέχουν πίσω από ένα αυγό που κυλά και που τελικά ίσως αυτό σταματήσει στα πόδια του αναγνώστη, καλώντας κι αυτόν να αναρωτηθεί τι είναι τελικά η ευτυχία.

Η πανέμορφη εικονογράφηση ανήκει στη Λίλα Καλογερή.

Μαρία Πυλιώτου

Ο μαγικός Κόσμος του παιδικού βιβλίου

Κάθε χρόνο ο μικρός Καρλ κρεμούσε αυγουλάκια πάνω στο δέντρο του κήπου. Στην αρχή το Πάσχα, μετά πάλι τα Χριστούγεννα και ξανά το καλοκαίρι. Κάθε χρόνο κρεμούσε όλο και περισσότερα αυγά. Κι έτσι περνούσε ο καιρός. Πενήντα χρόνια μετά πάνω στο δέντρο κρέμονταν δέκα χιλιάδες αυγά. Άνθρωποι έρχονταν από μακρινές χώρες για να το θαυμάσουν. Άρχισε μάλιστα να κυκλοφορεί η φήμη πως τόσο το δέντρο όσο και τα αυγά ήταν θαυματουργά. Ο Καρλ πια είχε γίνει παππούς και χαιρόταν που έβλεπε τον εγγονό του, τον Φριτς, να έχει κληρονομήσει το πάθος του.

Μια μέρα μια γυναίκα ζήτησε από τον Φριτς ένα κατακόκκινο αυγό από το δέντρο και εκείνος της το έδωσε. Το αυγό έπεσε από τα χέρια της και άρχισε να κυλά στην κατηφόρα…

Πού βρίσκεται άραγε η ευτυχία; Στο νέο βιβλίο του Βασίλη Παπαθεοδώρου, θα χρειαστεί κανείς να τρέξει πολύ για να το ανακαλύψει. Μέσα από τον μεστό και ουσιαστικό λόγο του συγγραφέα, ο αναγνώστης θα συναντήσει ανάμεσα σε άλλα την ομορφιά, την εξουσία, το χρήμα, την κυριαρχία και προσπερνώντας τα θα καταλήξει σε μικρές απλές και καθημερινές χαρές, όπως αυτή του να προσφέρεις χωρίς ανταλλάγματα, κάνοντας τους ανθρώπους χαρούμενους και ευτυχισμένους.

Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην εντυπωσιακή εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή που αναδεικνύει το κείμενο. Το βιβλίο περιλαμβάνει και θεατρική διασκευή που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς νηπιαγωγείου και δημοτικού.

Βασίλης Κουτσιαρής

Όλα ξεκίνησαν πριν από πενήντα χρόνια, όταν ο Καρλ κρέμασε ένα κόκκινο αυγό στο δέντρο του κήπου. Η παράδοση συνεχίστηκε κι όχι μόνο το Πάσχα αλλά όλες τις εποχές του χρόνου. Το δέντρο έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο. Κι ο εγγονός του ο μικρός Φριτς είναι αυτός που συνέχισε να φροντίζει το δέντρο. Και τι γίνεται, τελικά, όταν κάποιοι αρχίζουν να διεκδικούν ένα κόκκινο αυγό; Πότε εκείνο μοιάζει με πλανήτη, πότε με κρυστάλλινη μπάλα, με κόσμημα ή με κεφτεδάκι. Όλα είναι θέμα οπτικής.

Μια ιστορία ευφάνταστη, χιουμοριστική κι εμπνευσμένη από ένα αληθινό αυγόδεντρο στη Γερμανία. Ο συγγραφέας θέτει ένα φιλοσοφικό ερώτημα: Τι μας κάνει τελικά ευτυχισμένους; Συνήθως τα φιλοσοφικά ερωτήματα είναι δύσκολο να απαντηθούν. Στο συγκεκριμένο όμως η απάντηση βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας. Αρκεί να διαβάσουμε το κείμενο και να παρατηρήσουμε τις υπέροχες εικόνες. Κάπου εκεί κρύβεται κι η δική μας ευτυχία.

Ιωάννα Μπαμπέτα

Στη "Σχολική παράσταση" (2013), ο Βασίλης Παπαθεοδώρου χρησιμοποίησε το ανέβασμα μιας παράστασης ως καμβά για να ξεδιπλώσει μια ιστορία ρατσισμού και βίας σε ένα μειονοτικό σχολείο της Γερμανίας. Τώρα προσφέρει στα σχολεία τη δική του ιστορία και ως θεατρικό έργο. Και μας κάνει να σκεφτούμε για το δικό μας αυγό! Για αυτό που εμείς θεωρούμε ευτυχία. Για τη δική μας αλήθεια. Και, το σημαντικότερο, να στρέψουμε βλέμμα στην ευτυχία και την αλήθεια του άλλου. Μήπως και αντιληφθούμε ότι η αληθινή ευτυχία είναι ακριβώς αυτό το γύρισμα του κεφαλιού, αυτή η στροφή του βλέμματος στον Άλλον. Αλλιώς η ευτυχία θα ξεγλιστρά μέσα από τα χέρια μας σαν έναν αυγό που μονίμως αλλάζει χέρια και μονίμως μας διαφεύγει .

Ο Καρλ και ο Φριτς, παππούς και εγγονός, έχουν στον κήπο του σπιτιού τους ένα μεγάλο «αυγόδεντρο». Από τα κλαδιά του κρέμονται χιλιάδες αυγά, κόκκινα, χρωματιστά, ζωγραφισμένα με μεράκι, πάντα καλογυαλισμένα και λαμπερά. Το συνήθειο να κρεμά από τα κλαδιά του δέντρου ένα αυγό είχε ξεκινήσει από παιδί ο Καρλ. Γιατί δηλαδή να στολίζουν οι άνθρωποι δέντρο μόνο τα Χριστούγεννα; Αυτό αναρωτήθηκε ο μικρός Καρλ και κρέμασε, ένα Πάσχα, στο δέντρο πέντε αυγά. Το επανέλαβε τα Χριστούγεννα, κι ύστερα την άνοιξη, το φθινόπωρο και σε κάθε αλλαγή της εποχής, φροντίζοντας τις ζωγραφιές στα αυγά να είναι ταιριαστές.

Κι όχι ότι ήταν εύκολο για τον Καρλ να αποσπάσει το πρώτο του αυγό από την παραγωγή της κότας τους! Γιατί εκείνα τα χρόνια ένα αυγό ήταν πολύτιμο αγαθό. Αλλά σιγά σιγά, ο έφηβος πια Καρλ, που μπορούσε ο ίδιος να διαχειρίζεται το χαρτζιλίκι του, με επιμονή και υπομονή, αγοράζοντας και πλαστικά και ξύλινα αυγά, εκτός από τα αληθινά, έφτιαχνε το αυγόδεντρό του. Με τίποτα δεν θα φανταζόταν ότι μια μέρα θα κατέφταναν τουρίστες από όλο τον κόσμο να το θαυμάσουν. Έτσι όμως έγινε. Και τώρα οι φήμες λένε πως τα αυγά είναι μαγικά. Πραγματοποιούν τις επιθυμίες κάθε ευσεβούς προσκυνητή του!

Ο μικρός Φριτς στέκει τώρα κοντά στον παππού του και το αυγόδεντρο, περήφανος κληρονόμος της παράδοσης. Αγαπά και φροντίζει κι αυτός τ’ αυγά του. Ουρά κάνουν πάλι οι τουρίστες γύρω του. Άλλοι φωτογραφίζονται κοντά του, άλλοι κάνουν τις ευχές τους, όταν ο Φριτς ακούει μια φωνή να του ψιθυρίζει κάτι. Μια γυναίκα του ζητά επίμονα ένα ολοστρόγγυλο αυγό από το δέντρο. Αυτή είναι λέει η μαγική της σφαίρα. Μ’ αυτή θα λέει το μέλλον στους ανθρώπους και θα γίνει μεγάλη και τρανή. Για τρελή την πήρε ο Φριτς, αλλά μόλις εκείνη άρχισε να του λέει τα περασμένα της ζωής του, τα χρειάστηκε. Είχε μπροστά του μια μάγισσα που διαλαλούσε πόσο ισχυρός και ευτυχισμένος μπορείς να γίνεις προλέγοντας το μέλλον. Μόλις όμως η γυναίκα βλέπει το δικό της μέλλον στη «σφαίρα» ταράζεται, της πέφτει από τα χέρια το αυγό κι ο Φριτς ορμάει να το πιάσει.

Από δω αρχίζει μια μικρή οδύσσεια, όχι τόσο μεγάλη όσο η οδύσσεια που αφηγήθηκε ο συγγραφέας στο Μεγάλο ταξίδι της κινέζικης πάπιας, αλλά με την ίδια διεισδυτική ματιά στα ανθρώπινα. Εκεί η μαμά πάπια, εδώ το αυγό που περιπλανιέται στον κόσμο και γίνεται ο μεγάλος οφθαλμός που ξεγυμνώνει και περιπαίζει την ανθρώπινη ματαιοδοξία. Από τα χέρια της μάγισσας το αυγό φτάνει στα χέρια μια κοκέτας που το βλέπει σαν μαργαριτάρι. Γίνεται τρόπαιο στα χέρια ενός ληστή, μπάλα στο γήπεδο δυο φανατισμένων ομάδων, κεφτεδάκι στο πιάτο ενός αθεράπευτου λαίμαργου χοντρού, χαπάκι υπνωτικό στα χέρια μιας άρρωστης και μόνης ηλικιωμένης γυναίκας, μπίλια στη ρουλέτα, στο καζίνο, που βλέπουν τα άπληστα μάτια ενός κυρίου που παίζει όλα του τα λεφτά, πλανήτης που σημαδεύει το τηλεσκόπιο ενός τρελού επιστήμονα, φεγγάρι στο οποίο ορκίζεται ένα ερωτευμένο ζευγάρι, χειροβομβίδα έτοιμη να εκραγεί και να σκοτώσει τον εχθρό για χάρη της πατρίδας και σκαντζόχοιρος στον αγρό ενός αγρότη που έχει βαλθεί να εξολοθρέψει κάθε ζωντανό πλάσμα που στέκεται εμπόδιο για μια καλή σοδειά.

Στο μεταξύ το αγόρι έχει χαθεί. Βρίσκεται μακριά από το χωριό του, κάπου στα ξένα, κάπου στον κόσμο. Πίσω του τρέχουν όλοι οι κυνηγοί του αυγού. «Το μαργαριτάρι μου», «η μπάλα μας», «ο πλανήτης μου», ο καθένας και το όνειρό του, ο σκοπός του στη ζωή, η δική του ευτυχία. Η τυφλή ευτυχία. Γιατί μόνο όταν το αυγό φτάνει πάλι στα χέρια του Φριτς, κι από κει στα χέρια ενός φτωχού παιδιού –μόνο γι αυτό το παιδί το χαλαλίζει ο Φριτς το ολοστρόγγυλο αγαπημένο του αυγό—μόνο τότε το αυγό θα γίνει πάλι αυτό που στ’ αλήθεια είναι: ένα αυγό. Και μόνο τότε θα δώσει αληθινή ευτυχία.

Ο Φριτς θα επιστρέψει στο χωριό του από το αληθινό ή φανταστικό του ταξίδι, δεν έχει σημασία, σοφότερος.

Μετά την αφήγηση της ιστορία, στο βιβλίο, ακολουθεί η διασκευή του σε θεατρικό έργο. Και εμείς έχουμε την ελπίδα να δούμε χριστουγεννιάτικες παραστάσεις στα σχολεία που να μεταφέρουν το μήνυμα της ανοχής και της αγάπης με τέχνη. Με τρόπο που να αγγίζει τα παιδιά. Έχουμε ελπίδα να ακούσουμε μαθητές να λένε τα λόγια τους και να καταλαβαίνουν τι λένε. Κι αν τα χάσουν, να μπορούν να τα αλλάξουν, να τα πούνε με τον δικό τους τρόπο. Τα σκηνικά προσφέρονται για υπέροχες δημιουργίες από τους μαθητές και τους εικαστικούς του σχολείου. Καλό θα είναι να αποφευχθεί το σταθερό μικρόφωνο. Όπου οι μαθητές πρέπει να πλησιάζουν να απαγγέλουν τα λόγια τους, και να φεύγουν. Θέλει ελευθερία κινήσεων το έργο. Αφ’ ής στιγμής οι μαθητές βρούνε τη δική τους είσοδο στο έργο, όλα θα κυλήσουν φυσικά και ωραία. Και η συγκίνηση δε θα αφορά μόνο τον γονιό που θα βιντεοσκοπεί το δικό του παιδί. Αλλά όλο το ακροατήριο.

Ελένη Σβορώνου

Όταν ο Καρλ Φόλκερ κρεμούσε το πρώτο του κόκκινο αυγό στο δέντρο του κήπου του, πριν από πενήντα περίπου χρόνια, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κάποτε όλος ο κόσμος θα μιλούσε γι αυτόν. Ήταν Πάσχα όταν αποφάσισε να στολίσει το δέντρο. «Γιατί δηλαδή να στολίζουν δέντρα μόνο τα Χριστούγεννα;» αναρωτήθηκε. Ούτε την επόμενη χρονιά, που κρέμασε πέντε αυγά στα κλαδιά, αλλά ούτε και τη μεθεπόμενη, που έβαλε είκοσι, του πέρασε απ’ το μυαλό ότι μια μέρα αυτό το δέντρο θα γινόταν διάσημο σε όλη τη γη. Ότι το δέντρο των παιδικών του χρόνων θα ήταν το ξακουστό «Αυγόδεντρο»!

Από τότε ο μικρός Καρλ κρεμούσε κάθε χρόνο αυγουλάκια πάνω στο δέντρο του κήπου· στην αρχή το Πάσχα, μετά πάλι τα Χριστούγεννα, για να μοιάζουν με χριστουγεννιάτικα στολίδια και ξανά το καλοκαίρι, για να θυμίζουν τις μπάλες στην παραλία. Και ερχόταν η επόμενη χρονιά με περισσότερα αυγά· και περνούσε ο καιρός, Πάσχα-Χριστούγεννα-καλοκαίρι, και το αγόρι και το δέντρο μεγάλωναν παρέα. Και μαζί τους μεγάλωνε και ο αριθμός των αυγών που στόλιζαν τα κλαδιά.

…

Τώρα, πενήντα χρόνια μετά, το δέντρο του Καρλ είναι ολόγεμο με αυγά. Μικρά και μεγάλα, μυτερά και στρογγυλά, με εικόνες από όλες τις εποχές του χρόνου, με λαμπερά και μουντά χρώματα -σε άπειρες αποχρώσεις- το στολίζουν και το κάνουν διάσημο σε όλο τον πλανήτη!

Μα και ο Καρλ μη νομίζετε πως μόνο στόλιζε με αυγά το δέντρο του. Το κλάδευε, το πότιζε, το φρόντιζε, γυάλιζε με προσοχή τα αυγά-στολίδια και το περιποιόταν με κάθε τρόπο. Κάθε χρόνο συνέρρεαν στο χωριό του Καρλ χιλιάδες τουρίστες για να δουν από κοντά και να θαυμάσουν το δέντρο του.

Ένα δέντρο, που ενώ ξεκίνησε να το γεμίζει με αυγά ο Καρλ μόνος του, όταν ήταν παιδί, με την πάροδο των χρόνων άρχισε να έχει και ένθερμους βοηθούς! Αρχικά είχε τη γυναίκα του και στη συνέχεια τα παιδιά, τα εγγόνια του και όλο το υπόλοιπο σόι, να τον βοηθά να βράζει τα αυγά, να τα ζωγραφίζει, να τα κρεμά από τις κορδέλες τους… Η χαρά του όμως κορυφώθηκε όταν είδε πως το πάθος του για το Αυγόδεντρο το είχε κληρονομήσει αυτούσιο ο μικρός εγγονός του, ο Φριτς!

Πολλοί πίστευαν πως υπήρχε κάτι μαγικό ή κάποιο μεγάλο μυστικό που έκαναν το Αυγόδεντρο και τα πολύχρωμα αυγά του να στέκουν τόσα χρόνια αλώβητα, άθικτα και πάντα γυαλιστερά στο πέρασμα του χρόνου. Ο Καρλ και η οικογένειά του όμως ήξεραν καλά το πως γινόταν αυτό, το πως τα αυγά διατηρούσαν τα χρώματά τους και τη γυαλάδα τους.

…

«Το μυστικό είναι η αγάπη με την οποία γίνονται όλα τα πράγματα. Αυτό δεν είναι άλλωστε και το νόημα της ζωής;» απαντούσε φιλικά ο παππούς στους ξένους, που συνέχιζαν να είναι δύσπιστοι αλλά και να τρέχουν να δουν το θέαμα, ελπίζοντας σε κάποιο θαύμα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.

…

Μια μέρα, μια μέρα συνηθισμένη και όμοια με τις άλλες, μια μέρα που οι τουρίστες είχαν γεμίσει τον χώρο έξω από τον κήπο και έβγαζαν τις φωτογραφίες του πολύτιμου δέντρου του, ξαφνικά ένα από τα αυγά του Αυγόδεντρου -και συγκεκριμένα το αγαπημένο αυγό του Φριτς- έγινε πολύ ξεχωριστό για μια παράξενη γυναίκα -μια μάντισσα- που του ζητούσε εξαιρετικά επίμονα να το αγοράσει. Όσο για το αυγό; Ήταν ένα μικρό, κατακόκκινο, ολοστρόγγυλο και μισοκρυμμένο από τα κλαδιά, που έμοιαζε περισσότερο με μικρό μπαλάκι ή με μεγάλη στιλπνή μπίλια. Κι όμως, για την παράξενη αυτή γυναίκα, που κατάφερε τον Φριτς να της το ξεκρεμάσει από το δέντρο, ήταν -λέει- η χαμένη μαγική της σφαίρα! Η σφαίρα με την οποία μπορούσε να βλέπει το παρελθόν και το μέλλον! Πιάνει το αυγό προσεκτικά στα χέρια της, ευτυχισμένη που ξαναβρήκε τη γυάλινη σφαίρα της, όμως διόλου δεν της αρέσουν αυτά που βλέπει μέσα της για το ίδιο της το μέλλον. Το αυγό πέφτει από τα χέρια της και αρχίζει να κατρακυλά στην κατηφόρα…

Καταλήγει μπροστά σε μια κοπέλα που είναι σίγουρη πως αντί γι’ αυτό βλέπει το χαμένο της μαργαριτάρι! Ο Φριτς που τα παρακολουθεί όλα αυτά έχει μείνει εμβρόντητος! Πως γίνεται το αγαπημένο του αυγό να είναι και κάποιο διαφορετικό αντικείμενο για τους άλλους;

Όμως το αυγό δεν μένει για πολύ ούτε στα χέρια της κοπέλας. ένας ληστής προσπαθεί να της το κλέψει, η μάντισσα πλησιάζει τρέχοντας για να το πιάσει ξανά στα χέρια της, αλλά το αυγό κυλά και γίνεται μπάλα στο γήπεδο κάποιας γειτονιάς. Ο Φριτς βρίσκεται πάντα κοντά του, αλλά μοιάζει να είναι και ο μόνος που το βλέπει όπως ακριβώς είναι: ένα μικρό, στρογγυλό, κατακόκκινο αυγό!

Και το ταξίδι του Φριτς και του αυγού συνεχίζεται…

Άραγε που θα φτάσει το αυγό και από πόσα χέρια θα περάσει; Σε τι αντικείμενο θα «μεταμορφωθεί» γι’ αυτούς που θα το βρουν στον δρόμο τους; Και τάχα θα φτάσει κάποια στιγμή στα χέρια κάποιου ανθρώπου που θα το δει όπως ακριβώς είναι;

Το «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας» είναι ένα βιβλίο θαυμαστό. Στηριγμένο σε μια ευρηματική ιδέα, σε ένα λίγο αληθινό αλλά και λίγο φανταστικό σενάριο. Στις σελίδες του, ο πολυγραφότατος και ταλαντούχος συγγραφέας του Βασίλης Παπαθεοδώρου, βρίσκει τον τρόπο -ένα πολύ απλό, διόλου απλοϊκό, αλλά πρωτότυπα θαυμαστό τρόπο- να μιλήσει για την αγάπη, το νόημα της ζωής και για την ευτυχία. Για το πως οι άνθρωποι μεγαλώνοντας πελαγοδρομούν στην αναζήτησή της, δίνοντας βάρος στο κυνήγι πραγμάτων που είναι υλικά-εγωιστικά μόνο πολύτιμα και κατ’ ουσίαν ευτελή.

Το πως μπορεί ένα παιδί να σκεφτεί και να προβληματιστεί, άρα να καταλάβει και να ξεχωρίσει τα σημαντικά από τα ασήμαντα, τα πρόσκαιρα από τα παντοτινά και τα ανεκτίμητα από τα ψευδώς λαμπερά, το βρήκε ο Βασίλης Παπαθεοδώρου, γράφοντας το «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας», που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2016. Οι εκδόσεις Καστανιώτη το έχουν συμπεριλάβει στη Νεανική τους βιβλιοθήκη (ηλικίες 8+) και στη σειρά «Ταξίδια με τη φαντασία».

Την εικονογράφηση του βιβλίου υπογράφει η Λίλα Καλογέρη. Πρόκειται για μια εικονογράφηση σύγχρονη, ρεαλιστική, με μοναδικά χρώματα και λεπτομέρειες που σου επιτρέπουν να νιώθεις σαν να είσαι παρών στα στιγμιότυπα. Μια καλλιτεχνική επένδυση του κειμένου, τόσο καλοδουλεμένη, ώστε δένει άριστα με τις εικόνες που σου έχει δημιουργήσει ο συγγραφέας μέσα από την ιστορία του.

Όπως καταλαβαίνετε το «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας» είναι ένα θαυμαστό βιβλίο με περιεχόμενο. Αυτό που δεν σας έχω πει ακόμη, είναι ότι περιέχει και μια μεγάλη-ευχάριστη έκπληξη. Στο δεύτερο μέρος του υπάρχει το «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας» τροποποιημένο κατάλληλα έτσι ώστε να γίνει πολυπρόσωπο θεατρικό. Μια διασκευή του εν λόγω βιβλίου που θα αποδεχτεί ιδιαίτερα χρήσιμη στους εκπαιδευτικούς που μπορούν να το χρησιμοποιήσουν σαν σενάριο για παράσταση σε σχολικές γιορτές. Ένα σενάριο ευέλικτο μιας και χωρίζεται σε πολλές «ανεξάρτητες» σκηνές που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλες ή να αφαιρεθούν κάποιες, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε παράστασης. Επίσης ως κατάληξη, κάθε σκηνή έχει ένα έμμετρο, ειδικά γραμμένο γι’ αυτήν, το οποίο μπορεί να μελοποιηθεί.

Εν κατακλείδι, το «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας», είναι ένα βιβλίο εξαιρετικά χρήσιμο στα παιδιά για το παρόν και το μέλλον τους, αλλά και ένα γερό ταρακούνημα για τους ενήλικες που θα το διαβάσουν είτε έχουν πελαγοδρομήσει, είτε απλά επειδή έχουν ξεχάσει (ή απομακρυνθεί) από το φέγγος της απλότητας. Για όλους αυτούς, αλλά και για πολλούς άλλους λόγους που θα βρείτε όταν το διαβάσετε… Απαραιτήτως αγοράστε, διαβάστε, χαρίστε και χαρείτε το!

Ολυμπία Κατσένη

Ο Καρλ Φόλκερ αποφάσισε να κρεμάσει ένα κόκκινο αυγό στο δέντρο του κήπου του, αποφασισμένος να μη στολίζει δέντρο μόνο τα Χριστούγεννα αλλά και το Πάσχα, ακόμη και το καλοκαίρι. Σιγά σιγά το δέντρο γέμισε χιλιάδες αυγά και έγινε τουριστική ατραξιόν της πόλης! Επιπλέον τα αυγά δεν είχαν σπάσει ούτε χαλάσει ποτέ, όσα χρόνια κι αν είχαν περάσει. Χρόνια μετά, ο συνονόματος εγγονός του Καρλ θα ζήσει μια μαγική περιπέτεια, όταν μια γυναίκα θα διαλέξει ένα αυγό που θα αποδειχτεί μαγικό!

Με την εκπληκτική του πένα ο κύριος Παπαθεοδώρου χαρίζει άλλη μια παραβολική περιπέτεια για αναγνώστες από 8 ετών και πάνω. Ο μικρός Καρλ αρχίζει να κυνηγάει το αυγό του όταν αυτό πέφτει από τα χέρια της γυναίκας που το διάλεξε. Χάρη σε αυτό λοιπόν αρχίζει να μεταφέρεται στον τόπο και τον χρόνο, να συζητά με διαφορετικούς ανθρώπους (στρατιώτες, φτωχούς, παχύσαρκους, επιστήμονες, τζογαδόρους κ. π. ά.) οι οποίοι βλέπουν το αυγό ανάλογα με τη δική τους ιδέα για την ευτυχία: ένα χάπι, μια τυχερή μπίλια, μια μπάλα ποδοσφαίρου, ένας κεφτές κλπ. Τελικά τι είναι ευτυχία; Πόσο σημαντική είναι για τη ζωή μας; Και πόσο καλό είναι που η έννοια της ευτυχίας είναι τόσο υποκειμενική για τον καθένα;

«Ευτυχία είναι να κάνεις κάποιον άλλον άνθρωπο χαρούμενο, να του δίνεις χωρίς να περιμένεις ανταπόδοση. Και να είσαι ευχαριστημένος με τα απλά και τα καθημερινά, όσο λίγα και να φαντάζουν, είναι ωστόσο αρκετά!» (σελ. 74).

Στο ίδιο βιβλίο το μυθιστόρημα μετατρέπεται σε θεατρικό έργο που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς νηπιαγωγείου και δημοτικού ως σενάριο για παράσταση σε σχολικές γιορτές.

Πάνος Τουρλής

Το 1965, ο Γερμανός Volker Kraft κρέμασε στην μηλιά του κήπου του 18 πολύχρωμα αυγά. Από τότε συνεχώς εμπλουτίζει τη συλλογή του και προσθέτει αυγά με αποτέλεσμα τώρα να φτάνουν τις 10.000!

Με αφορμή αυτή την ιστορία, ο Βασίλης Παπαθεοδώρου, γράφει μια σύγχρονη παραβολή πάνω στο νόημα της ευτυχίας, και μας ωθεί να κατανοήσουμε ότι “τα πράγματα δεν τα βλέπουμε όπως είναι, αλλά όπως εμείς είμαστε.”

Πρωταγωνιστής της ιστορίας, ο μικρός Φριτς, ο εγγονός του Κάρλ, που ξεκίνησε να στολίζει το αυγόδεντρο όταν ήταν ο ίδιος παιδί. Ο Φριτς λοιπόν, μπλέκει σε μια παράδοξη περιπέτεια, ένα κυνήγι ευτυχίας, που έχει τη μορφή ενός μικρού κόκκινου αυγού. Τουλάχιστον αυτό νομίζει ο Φριτς.

Καθώς το μικρό κόκκινο αυγό κατρακύλα από το δέντρο που βρίσκονταν κρεμασμένο, ένα σωρό άνθρωποι προσπαθούν να το κάνουν δικό τους, θεωρώντας ότι είναι το κομμάτι της ευτυχίας που ψάχνουν. Κοινός παρανομαστής όλων των αναζητήσεων η δύναμη. Οι κυνηγοί της ευτυχίας μεταφράζουν την ευτυχία σε δύναμη. Δύναμη που αλλάζει μορφές. Δύναμη είναι η ομορφιά, δύναμη είναι η νίκη, δύναμη είναι να γνωρίζεις το μέλλον, δύναμη είναι ο πλούτος, δύναμη είναι η ηδονή, δύναμη είναι η αγάπη.

Το αυγό με τη συμβολική του έννοια, ως απαρχή της ζωής, αποκτά συμβολική έννοια και μέσα στην ιστορία. Στην παγκόσμια μυθολογία, το αυγό έχει θρέψει Θεούς και Δαίμονες. Έχει γεννήσει Φως και Σκοτάδι. Κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα το περιεχόμενό του. Καθένας διαλέγει να δει, να ελπίσει, αυτό που επιθυμεί να προκύψει από αυτό. Και η δύναμη του αυγού, δρα πολλαπλασιαστικά. Πολλαπλασιάζει ό,τι είναι αυτό που κλείνει μέσα του. Πολλαπλασιάζει την εμμονή, την οργή, το μίσος, το φανατισμό, αλλά και τον έρωτα, τη φιλία, την καλοσύνη...

Έτσι οι κυνηγοί της ευτυχίας, προβάλουν σε αυτό τις επιθυμίες, τις ανάγκες, τις φιλοδοξίες, τα πάθη τους, που τα ονομάζουν ευτυχία τους. Δεν είναι τυχαίο νομίζω που στην ιστορία είναι δυο παιδιά που βλέπουν το αυγό σαν αυτό που είναι. Και που αναφωνούν, όπως άλλοτε έκαναν με τον γυμνό αυτοκράτορα, “είναι ένα αυγό”. Πως μπορεί να μην το βλέπετε! Η ευτυχία είναι ένα αυγό. Ένα αυγό που μοιράζεσαι. ¨Ενα αυγό που χαρίζεις. Ένα αυγό που χορταίνει την πραγματική, αλλά και τη συναισθηματική πείνα κάποιου.

“Κι εκείνη ακριβώς τη στιγμή ο Φριτς κατάλαβε τι σημαίνει ευτυχία. Είναι τόσο απλό, την ψάχνουν όλοι, αλλά είναι μπροστά στα μάτια τους. Αρκεί να τα ανοίξουν και να τη δουν. Ευτυχία είναι να κάνεις κάποιον άλλον άνθρωπο χαρούμενο, να του δίνεις χωρίς να περιμένεις ανταπόδοση. Και να είσαι ευχαριστημένος με τα απλά και τα καθημερινά...”

Στο βιβλίο υπάρ­χει παράρ­τημα με το μυθι­στό­ρημα κατάλ­ληλα δια­σκευα­σμένο σε θεα­τρικό για σχο­λι­κές παρα­στά­σεις.

Αγγελική Ευσταθίου

Δέκα χιλιάδες αυγά στολισμένα σε ένα αληθινό δέντρο γεμάτα ζωγραφιές, μικρά, μεγάλα, που δείχνουν εποχές, με ήλιους, χιονάνθρωπους, πουλιά, λουλούδια κι ένα σωρό άλλες ιδέες. Μια ιστορία που ξεκινά πριν από 50 περίπου χρόνια . Ενός Αυγόδεντρου που έγινε διάσημο! Ενός Πασχαλιάτικου δέντρου αληθινού στολισμένο με ….αυγά Ξεκίνησε η παράδοση αυτή από τον Καρλ Φόλκερ και σιγά σιγά έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Το έθιμο και στόλισμα περνά από γενιά σε γενιά και το δέντρο όλο και μεγαλώνει ώσπου πια ο εγγονός του ο Φριτς μοιάζει να είναι ο συνεχιστής στο έργο του παππού του, έχοντας το ίδιο πάθος με αυτόν. Χιλιάδες οι άνθρωποι που έρχονται να θαυμάσουν κάθε χρόνο το πιο διάσημο και παράξενο αυγόδεντρο του κόσμου. Μια μέρα συνέβη κάτι μαγικό. Από τα χιλιάδες πια αυγά ένα μικρούλη κόκκινο θα γίνει «μήλον της έριδος» . Στην αρχή για μια γυναίκα , μάντισσα, που νομίζει πως το συγκεκριμένο αυγό είναι …γυάλινη σφαίρα, θα απαιτήσει να το κάνει δικό της. Θα ξεκινήσει μια περιπέτεια. Μια περιπέτεια που έχει ένα και μόνο στόχο, το αυγό, που ο καθένας το βλέπει σαν κάτι άλλο… Το βλέπει σαν το κομμάτι που λείπει από τη ζωή του για να ολοκληρωθεί η …ευτυχία του. Το αυγό αρχίζει να κατρακυλά στο δρόμο, να σταματά, να προχωράει, να γαντζώνεται, να χάνεται σαν όλα τα πράγματα στη ζωή …Κι ύστερα θα το δει μια κοπέλα και θα νομίζει πως είναι το μαργαριτάρι της. Θα θελήσει κι αυτή να «αγοράσει » την…ευτυχία της, όμως μάταια. Ένας ληστής θα κάνει τη εμφάνισή του και όλα θα ανατραπούν… Το αυγό θα βρεθεί σε ένα γήπεδο, θα γίνει… μπάλα ποδοσφαίρου που θα εκτοξευτεί και θα σκάσει στο παράθυρο μιας πολυκατοικίας. Θα γίνει …χάπι για μια άλλη γυναίκα, κομήτης για κάποιον άλλον, μπίλια στο τραπέζι ενός καζίνου, χειροβομβίδα για δυο λοχίες , φαγητό για έναν αχόρταγο, φεγγάρι ή πλανήτης για ένα ερωτευμένο ζευγάρι. Θα γίνει ο σκαντζόχοιρος που ταράζει τα χωράφια ενός αγρότη. Θα γίνει η αλήθεια ενός μικρού αγοριού που θα νοιώσει κι αυτό όπως ο Φριτς, που θα καταλάβει πως το Αυγό ήταν …αυγό. Και θα είναι ο πρώτος που θα πει «ευχαριστώ» με την ψυχή του, κάτι όπου κανένας πριν δεν είχε ξεστομίσει. Όλα θα γίνουν… όνειρο, φαντασίωση, και μόνο η ευτυχία του μικρού παιδιού θα γεμίσει την ψυχή του Φρίτς….

Άλλη μια ιστορία από τον Βασίλη Παπαθεοδώρου, μαέστρο στο είδος, που στηρίζεται σε ένα αληθινό γεγονός. Μια ιστορία για το πιο δύσκολο και πολύτιμο αγαθό της ζωής μας. Την ευτυχία. Μια ιστορία γεμάτη περιπέτεια, φαντασία και πολύ … κυνηγητό. Γιατί οι άνθρωποι μπορεί να έχουν δυο ματιά όμως κανένας δεν μπορεί να δει ό,τι βλέπει και καταλαβαίνει ο άλλος. Ο καθένας αντιλαμβάνεται τον κόσμο με τον δικό του τρόπο και μόνο αυτό βλέπει, ακούει, πιστεύει και ακολουθεί. Έτσι και σε αυτό το βιβλίο το μικρό κόκκινο αυγό του Φριτς θα αποτελέσει μια αυταπάτη για το τι είναι ευτυχία. Άραγε που να κρύβεται τούτο το συναίσθημα; Να βρίσκεται στην μαγεία, στην επιστήμη, στην κυριαρχία, στο χρήμα, στα όπλα, στο φαγητό, στην αγάπη ή στη ζωή στη φύση; Ή μήπως ευτυχία υπάρχει στα πιο απλά πράγματα έτσι όπως μόνο τα παιδιά μπορούν να «δουν» και να νοιώσουν;

Καταπληκτικό και τούτο το βιβλίο. πραγματικά απολαυστικό, γεμάτο σουρεαλισμό, σαν πίνακας ζωγραφικής που συνθέτει ο πιο «φευγάτος» ζωγράφος, εκείνος που η φαντασία του γυρίζει τον κόσμο και αλλάζει τις αξίες, τις εικόνες, τα θέλω και τα μπορώ. Ή μήπως μοιάζει με ταινία μικρού μήκους που δείχνει όλες τις πτυχές της ευτυχίας των ανθρώπων στο δικό τους μικρόκοσμο; Ό, τι και αν μοιάζει ένα είναι σίγουρο. Ο Βασίλης κατάφερε πάλι να μας ταξιδέψει μέσα από ένα πραγματικό γεγονός, φτιάχνοντας μια πλοκή σε μια ιστορία γεμάτη περιπέτεια και …ευτυχία.

Θέλω να πω πάρα πολλά για αυτό το βιβλίο. Το διάβασα δυο τρεις φορές, ένοιωσα πως έδινε τη σωστή διάσταση των πραγμάτων. Αυτών που όλοι νομίζουμε πως έχουν μόνο μια όψη, μια οπτική γωνία, αλλά …δεν είναι έτσι. Αυτών των πραγμάτων που τελικά είναι… των άλλων και νομίζουμε πως αν τα αποκτήσουμε όλα θα αλλάξουν. Ζήλεια, απληστία και λάθος εκτιμήσεις. Η ευτυχία είναι μέσα μας, στα απλά στα καθημερινά, στις λέξεις που δεν λέγονται συχνά, σε εκείνο το ευχαριστώ, το παρακαλώ, το καλημέρα… Είναι η αντίληψη του καθενός μας κι είναι ένα θέμα που έχει όσες ερμηνείες θέλουμε…

Κρατάω εκείνο που γράφει ο Βασίλης Παπαθεοδώρου: «…Είναι τόσο απλό, την ψάχνουν όλοι, αλλά είναι μπροστά στα μάτια τους, αρκεί να τα ανοίξουν και να τη δουν. Ευτυχία είναι να κάνεις κάποιον άλλο άνθρωπο χαρούμενο, να του δίνεις χωρίς να περιμένεις ανταπόδοση. Και αν είσαι ευχαριστημένος με τα απλά και τα καθημερινά – όσο λίγα και αν φαντάζουν, είναι ωστόσο αρκετά!»

Εικονογράφηση από τη Λίλα Καλογερή σαν εικόνες μιας άλλης εποχής, vintage, με έντονα χρώματα όμως και με αποτυπωμένα τα συναισθήματα των ηρώων της ιστορίας σε κάθε μια από αυτές.

Κι αν θέλετε να μάθετε πως εμπνεύστηκε ο Βασίλης τούτη την ιστορία αναζητήσετε στο διαδίκτυο το παμπάλαιο έθιμο Ostereierbaum , δηλαδή, το να στολίζεις ένα δέντρο με πασχαλιάτικα αυγά. Στο youtube θα βρείτε την ιστορία της οικογένειας Κραφτ που ξεκίνησε να στολίζει μια μηλιά στην αυλή τους το 1970 με 18 πλαστικά αβγά και με το πέρασμα των χρόνων, να γίνει θεσμός και να φτάσει στο 2010 να έχουν τοποθετήσει περίπου 10.000. Αποτελεί πλέον ένα από τα τουριστικά αξιοθέατα της περιοχής που μένουν με εκατοντάδες τουρίστες να συρρέουν κάθε Άνοιξη για να φωτογραφήσουν τούτο το μοναδικό αυγόδεντρο που σίγουρα ο αριθμός των αυγών του έχει πια αυξηθεί κατά πολύ.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου θα βρείτε τη διασκευή της ιστορίας σε θεατρικό έργο για παιδιά από 8-11 ετών.

Ελένη Μπετεινάκη

«Ο ΚΑΡΛ, Ο ΦΡΙΤΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΓΟ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ»: ΠΕΡΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΑΘΩΝ…

Tι συμβαίνει όταν κάποιος αποφασίζει να στολίσει ένα δέντρο, όλες τις εποχές, με αυγά σε κάθε χρώμα και σχέδιο;

Τι συμβαίνει όταν προκαλέσει το ενδιαφέρον χιλιάδων ανθρώπων;

Και κυρίως τι είναι η ευτυχία για τον καθένα μας;

Αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε στο βιβλίο «Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας» του Βασίλη Παπαθεοδώρου, εκδ.Καστανιώτη.

Ο συγγραφέας με ενεργειακή γραφή, λιτές περιγραφές και δύναμη στις σκηνές μέσα στα δεκατρία κεφάλαια, καταφέρνει στο αφήγημά του να παρουσιάσει πολλές προσωπικότητες που τρέχουν πίσω από την «ευτυχία τους». Μια ευτυχία που ο καθένας της προσδίδει άλλη αξία. Έξυπνο το εύρημα του αυγού που καθώς κυλά αλλάζει μορφές. Μορφές που θέλει ο καθένας να δει και να αποδώσει σε αυτό την έννοια της δικής του ευτυχίας.

Απληστία, πλούτος, βουλιμία, πόλεμος, τζόγος, παιχνίδι, έρωτας και πραγματικότητα παρουσιάζονται και ξεγυμνώνουν πρόσωπα και προσωπεία.

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου, όπως πάντα, ξέρει να στέκεται, να επιλέγει, να δίνει χρόνο στην ωρίμανση των εικόνων της ζωής και στη συνέχεια να τις καλλιεργεί, να τις δίνει ψυχή, μορφή, ανάσα και μετά να τις παραδίδει στο αναγνωστικό κοινό του θέλοντας να συνομιλήσει αλλά και να προκαλέσει σκέψεις και συναισθήματα.

"Ο Καρλ, ο Φριτς και το αυγό της ευτυχίας", είναι κινηματογραφικό ή όπως προτιμάει και ο συγγραφέας θεατρικό, για αυτό άλλωστε στο τέλος της ιστορίας βρίσκουμε από τον ίδιο την θεατρική κατάθεση της ιστορίας του.

…Τότε ο Φριτς τους έδειξε το αυγό.

«Είναι δικό σου!» είπε στο παιδάκι και του το έδωσε. Έλπιζε πως στα μάτια του μικρού μπορεί το αυγό να έμοιαζε με μαργαριτάρι ή με μπάλα ή με κάτι που θα το βοηθούσε να ξεφύγει κάπως από τη δυστυχία του…

Η εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή, αρμονικά δεμένη με το κείμενο γεννά προσδοκίες ενώ με τα χρώματα της μαλακώνει και αγριεύει την ψυχή. Παράλληλα γεννά την επιθυμία για άλλους γαλαξίες.

Έλενα Αρτζανίδου

Αναρωτιούνται οι άνθρωποι τι είναι η ευτυχία. Το κάνουν κάθε στιγμή σχεδόν. Φανερά, υποσυνείδητα, με λέξεις, με πράξεις, με επιλογές, από παιδιά, απολογιστικά, ως το τέλος. Η ζωή τους η ίδια είναι ένα αέναο κυνηγητό μαζί της. Να τη βρουν. Να την βαστήξουν. Να συνδιαλλαγούν μαζί της. Το πρόσωπό της είναι κάτι παραπάνω από θολό. Θαρρείς την πλησιάζεις, ετοιμάζεσαι να τη δεις και τη μεγάλη αποκάλυψη να κάνεις. Ξαναπροσπάθησε. Δε θέλω να σε απογοητεύσω.

Η σχετικότητα της μορφής της, της περι-ουσίας της, ακόμα ακόμα της ίδιας της ύπαρξής της, ανάγκασε δισεκατομμύρια ανθρώπων να τη φανταστούν, να την επιδιώξουν, να την καλοπιάσουν με διάφορους τρόπους. Τόσους πολλούς και διαφορετικούς που θαρρείς κι η ευτυχία είναι αυτό το κυνήγι της κι όχι η ίδια καθαυτή.

Ο Πυθαγόρας (ο αρχαίος φιλόσοφος, όχι ο στιχουργός) είχε γράψει πριν κάπου 25 αιώνες ότι η ευτυχία είναι μέσα σου, μην την ψάχνεις αλλού. Εκείνη τη φράση του πήραν όλοι οι επόμενοι αναζητητές της, την τέντωσαν, την πήγαν και την έφεραν δω κι εκεί και στο τέλος την κρέμασαν σε ένα δέντρο να λαμπυρίζει, να τη βλέπουμε όλοι.

Δέντρο! Ίσως σαν κι εκείνο που είχε στον κήπο του ο Καρλ Φόλκερ και κρέμασε κάποτε το πρώτο του κόκκινο αβγό. Ήταν Πάσχα, η σύμβαση "στολίζουμε μόνο τα Χριστούγεννα" μάλλον δεν τον αφορούσε ιδιαίτερα και ένα κόκκινο αβγό έγινε η αιτία το δέντρο αυτό του κήπου του να γίνει το πιο ξακουστό αβγόδεντρο του κόσμου, με περίπου δέκα χιλιάδες αβγά κρεμασμένα στα κλαδιά του.

Πλήθη κόσμου από όλον τον κόσμο έσπευδαν να το θαυμάσουν, η ομορφιά του τρανή, ο θαυμασμός που εισέπραττε μάλλον ανυπολόγιστος. Κι η φήμη πως το δέντρο και τα αβγά του ήταν θαυματουργά δεν άργησαν καθόλου να αρχίσουν το ταξίδι τους. "Το μυστικό είναι η αγάπη με την οποία γίνονται όλα τα πράγματα. Αυτό δεν είναι άλλωστε και το νόημα της ζωής;", απαντούσε ο Καρλ κάθε φορά που άκουγε συνωμοσίες και φημολογίες να αεροπορίζουν σαν καμικάζε από πάνω του.

Ο Καρλ μεγάλωσε αρκετά, παππούς γίνηκε, η ζωή δεν θα άλλαζε στην περίπτωσή του. Μα είχε φροντίσει να κληροδοτήσει στον εγγονό του, τον Φριτς, εκείνο το δικό του πάθος για το αβγόδεντρο. Κι ήταν ο Φριτς που θα ζούσε μια περιπέτεια μαγική, τόση και τέτοια που θα έκαναν και τον ίδιο να αναρωτηθεί μήπως το Αβγόδεντρό του ήταν πράγματι μαγικό!

Περιπέτεια, ε; Ναι! Μια μάντισσα, μια κοπέλα με ακριβά ρούχα, ένας ληστής, μια άρρωστη ηλικιωμένη, ένας επιστήμονας, ένας χοντρός κύριος σε καζίνο, ένας λοχίας, ένας αχόρταγος άντρας, ένα ζευγάρι ερωτευμένων, ένας αγρότης. Ο καθένας με τη σειρά και όλοι μαζί τρέχουν πίσω από ένα πανέμορφο αβγό που κατρακυλά, διαβαίνει μια δική του στράτα μπροστά από τα βλέμματα και τα χέρια των ανθρώπων και κραδαίνει τις σκέψεις τους.

Όλοι τους κυνηγούν το αβγό. Κανείς δεν το βλέπει ως αυτό που πράγματι είναι, ένα αβγό (συγχωρήστε μου αυτό το βγ στο αβγό αλλά εκμοντερνίστηκα κι εγώ ορθογραφικώς). Άλλος σα μπάλα, άλλος σα σφαίρα μαγική, άλλος σαν περιουσιακό στοιχείο, άλλος σαν αντικείμενο επιστήμης, άλλος σαν ομορφιά. Ο καθένας προτάσσει ένα θεμελιώδες μέτρημα της ανθρώπινης υπόστασης. Γιατί το έχουν οι άνθρωποι να μεταβάλλουν εκείνα που βλέπουν και να τους δίνουν διαστάσεις και περιεχόμενα με βάση τις δικές τους προβολές και αναζητήσεις. Και το αβγό να γίνεται ένας ολόκληρος κόσμος, ένα σύμβολο της ύπαρξής τους.

Η ευτυχία, λέει, είναι αυτό! Τέλος! Δεν είναι ούτε περισσότερα πράγματα, ούτε εδώ μπροστά σου. Είναι συνήθως κάπου μακριά, κάπου όπου κινητοποιείσαι να την καταδιώξεις. Κι έχεις ξεχάσει πως ίσως είναι κάπου κοντά σου, έχει τη μορφή αυτήν ακριβώς που βλέπεις -ένα αεράκι, ένα σούρουπο, ένα χάδι, ένα αβγό- και δε χρειάζεται τόση καταδίωξη και κατασκοπεία παρά ιεράρχηση προτεραιοτήτων και καθαρό βλέμμα.

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου παίρνει το παμπάλαιο γερμανικό έθιμο Ostereierbaum (στόλισμα δέντρων με πασχαλινά αβγά) και ίσως μια από τις εντυπωσιακότερες ιστορίες του εθίμου, όπως εκείνη της οικογένειας Κραφτ η οποία ξεκίνησε με 18 πλαστικά αβγά να διακοσμεί μια μηλιά του κήπου της φτάνοντας ως το 2010 αισίως στα δέκα χιλιάδες αβγά, δημιουργώντας το πλέον εντυπωσιακό αβγόδεντρο του κόσμου (αν και όχι το μεγαλύτερο καθώς αυτό αριθμεί σχεδόν 80.000 αβγά). Είναι το ξεχωριστό φόντο που αντλεί ο συγγραφέας από μια πραγματικότητα για να δημιουργήσει μια ουσιαστική εξερεύνηση στο θεμελιώδες της ευτυχίας θέμα. Οι συμβολισμοί που ενδεχομένως έχει επιλέξει είναι τουλάχιστον ισχυροί. Ένα όμορφο αβγό, σύμβολο γέννησης και ζωής, περνά από τα χέρια διαφορετικών ανθρώπων που σχεδόν το αγγίζουν καθώς το κυνηγούν, εκείνο πάντα τους ξεφεύγει και στο τέλος αυτοδιαψεύδονται σύσσωμοι.

Η αφηγηματική ροή είναι κατά τα συνήθη επίπεδα του συγγραφέα ελκυστική και εύρυθμη, η εξέλιξη της ιστορίας κυλά κατά την τρεχάλα του αβγού, πότε γρήγορα, πότε για να πάρεις μια ανάσα να σκεφτείς και η δομή της ιστορίας, που δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο φιλοσοφικό ζητούμενο της ευτυχίας και λιγότερη στην εμβάθυνση των χαρακτήρων, είναι κλιμακωτή οδηγώντας την ανάγνωση σκαλί σκαλί, μαζί με τον Φριτς και την "παρέα" του στην εξιχνίαση της ευτυχίας.

Μαγικές απαντήσεις για την ευτυχία στο βιβλίο δε θα βρείτε. Θα σας υποδειχθούν δρόμοι για να τους εξερευνήσετε, όχι απαραίτητα για να συναινέσετε στο περπάτημά τους. Καθώς ξεκάθαρη απάντηση για την ευτυχία ίσως να μη βρείτε ποτέ, είμαι βέβαιος πως ο αναγνώστης (αναγνωστικό target group 8-11) αφενός θα απολαύσει την ανάγνωση της ιστορίας, αφετέρου θα διαβεί σε τρόπους ανθρώπων και τρόπους σκέψης.

Στο βιβλίο θα βρείτε παράρτημα με τη διασκευή του μυθιστορήματος σε θεατρικό έργο για παιδιά περίπου 8-11 ετών.

Απόστολος Πάππος